Ο Καιρός των....Πιγκουϊνων.

Το τελευταίο καιρό η δουλειά έσφιξε για τα καλά και ο καιρός (που συμβάλλει στη διάθεση) δεν έχει βοηθήσει καθόλου τη κατάσταση. Να εδώ μερικές φωτογραφίες απο τα καιρικά φαινόμενα που μας περιτριγύρισαν τον τελευταίο μήνα:

(Χιόνι στο Plymouth! Τη τελευταία φορά που είχαμε χιόνι και πάγο όπως φέτος ήταν το χειμώνα του 2004. Οι φωτογραφίες προέρχοντε απο τη προσωπική μου συλλογή).

(Μπορεί μέσα στη πόλη να μην το έστρωσε για τα καλά αλλά τα αυτοκίνητα που έρχονταν απο τα περίχωρα είχαν αρκετό χιόνι επάνω τους)

(Η χιονόπτωση κράτησε με διακοπές περίπου 3 μέρες αλλά ο πάγος και οι χαμηλές θερμοκρασίες κράτησαν πάνω απο 3 εβδομάδες. Παρόμοια κατάσταση επικρατούσε και στην υπόλοιπη Αγγλία. Σε όλο αυτό το διάστημα, οι κύριες εθνικές οδοί παρέμειναν ανοιχτές και τα τραίνα και τα αεροπλάνα συνέχισαν τα κανονικά τους δρομολόγια με αρκέτες καθυστερήσεις όμως.)

Η Αγγλία φυσικά έχει μια στενή σχέση με τον καιρό και ιδιαίτερα τον άσχημο (Μερικά παραδείγματα απο ετούτο εδώ το blog: Ένα, Δύο). Σήμερα ξέρουμε το γιατί αλλά όπως και με πολλά άλλα πράγματα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να αλλάξουμε τη πραγματικότητα. (Τουλάχιστον όχι ακόμα).

Ο δύσκολος καιρός έχει πάρει τις ζωές πολλών ανθρώπων που βρέθηκαν απροετοίμαστοι στη Θάλασσα αλλά και το (δύσκολο) πρόβλημα της βραχυπρόθεσμης πρόβλεψης του καιρού έχει στείλει άδοξα στον άλλο κόσμο τουλάχιστον ένα άνθρωπο. Τον κύριο Robert Fitzroy.

Πρίν απο περίπου 170 χρόνια ο Βρετανικός στόλος ταξίδευε σχεδόν όπου υπήρχε νερό (και εμπόριο) επάνω στη Γή. Ανάμεσα σε άλλες ανάγκες είχε και την ανάγκη της πρόβλεψης του καιρού. Ανάμεσα σε άλλους που εργάστηκαν εκείνη την εποχή σε αυτό το πρόβλημα ήταν και κάποιος κύριος Francis Beaufort και κάποιος κύριος Robert Fitzroy.

Τον πρώτο τον ξέρουμε πολύ καλά με το Ελληνικό του όνομα (Μποφόρ) και τις παραλλαγές του (Το μποφόρι, Τα μποφόρια). Η εφεύρεση του κυρίου Beuafort, η ομώνυμη κλίμακα Beaufort, είναι μια προσπάθεια να μετρήσουμε την ένταση του ανέμου, έμμεσα, παρατηρόντας την επίδραση του στην επιφάνεια της Θάλασσας.

Η ήρεμη Θάλασσα του Ιουνίου (γνώστη και με το χαϊδευτικό της "Θάλασσα Λάδι") αντιστοιχεί σε μηδέν (0) Beaufort ενώ τα Αυγουστιάτικα μελτέμια (γνωστά και με το χαϊδευτικό τους "Γιατί αφήσαμε σήμερα το λιμάνι, γα%^&#$&") μπορεί να φτάσουν και τα 7-8 Beaufort... Δηλαδή τόσο γρήγορος άνεμος που δημιουργεί "κύματα 4-5 μέτρα που καταρέουν δημιουργόντας αφρό που παρασύρεται πρός τη διεύθηνση του ανέμου."

(Αυτό το συμπαθητικό σκίτσο το βρήκα ψάχνοντας μια αντιπροσωπευτική εικόνα για τη κλίμακα Beaufort. Το σκίτσο προέρχεται απο το πραγματικά καταπληκτικό howtoons! Για πραγματικές φωτογραφίες του πώς μοιάζει η Θάλασσα σε κάθε επίπεδο της κλίμακας μπορείτε να ρίξετε μια ματιά σε αυτό το άρθρο)

Η κλίμακα Beaufort τερματίζει στον αριθμό 12 όπου ο άνεμος προκαλεί "Πελώρια κύματα, θάλασσα κάτασπρη απο τον αφρό, μεγάλες καταστροφές στη ξηρά"...Πιστεύω επίσης οτι στα 12 Beaufort είναι και η κρίσιμη τιμή στην όποια ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί και συνειδητοποιημένοι άθεοι άνθρωποι, αρχίζουν να αισθάνοντε τελικά βαθιά θρησκευόμενοι.

Ο κ. Fitzroy είναι πιθανόν πολύ περισσότερο γνωστός ώς ο καπετάνιος του Beagle και της επιστημονικής αποστολής με την οποία ο Charles Darwin* συνέλεξε τις παρατηρήσεις που τον οδήγησαν τελικά στη θεωρία της εξέλιξης, παρά για τις συστάσεις του στην ερμηνεία των μετρήσεων πίεσης και θερμοκρασίας που αποτέλεσαν και τη βάση για τις σύγχρονες μεθόδους πρόβλεψης του καιρού.

Τα όργανα που μας δίνουν αυτές τις μετρήσεις είναι το βαρόμετρο και το θερμόμετρο. Ο συνδιασμός δύο συγκεκριμένων τύπων αυτών των οργάνων είναι γνωστός και ώς Βαρόμετρο Fitzroy. Να εδώ ένα τέτοιο, σε μια ιστιοπλοϊκή λέσχη στο Plymouth:

(Ένα πολύ καλοδιατηρημένο βαρόμετρο Fitzroy. Στο συγκεκριμένο υπάρχουν 3 όργανα που διατρέχουν τη θήκη του κατα μήκος. Στη μέση διακρίνεται ένα βαρόμετρο υδραργύρου. Το μικρότερο κόκκινο όργανο στα δεξιά είναι ένα θερμόμετρο και ο μικρός σωλήνας στα αριστερά είναι ένα υγρόμετρο...)

(...Το ξύλινο πλαίσιο έχει δύο μπρούτζινους δείκτες στα αριστερά και στα δεξιά με τους οποίους μπορεί κανείς να μαρκάρει τη τρέχουσα ένδειξη του βαρομέτρου και να δεί μετά απο κάποιο χρονικό διάστημα (συνήθως 2-3 ώρες) ποιά ήταν η μεταβολή της πίεσης. Έχω αφήσει τη συγκεκριμένη φωτογραφία στη πλήρη ανάλυση της επειδή διακρίνοντε στη "πλάτη" του οργάνου οι βασικές υποδείξεις για το πώς μπορεί κανείς να ερμηνεύσει αυτές τις μετρήσεις. Δυστυχώς ξέχασα τον πολωτή μου και γι' αυτό υπάρχει αρκετή αντανάκλαση απο το τζάμι της θήκης αλλά το κείμενο είναι εμφανές. "Σταθερή αύξηση της ατμοσφαιρικής πίεσης σημαίνει πολύ καλός καιρός" (απο το κείμενο στα αριστερά του βαρομέτρου) :-D )

(Κοντινή άποψη του επάνω μέρους του οργάνου όπου διακρίνεται και η "μάρκα" του..."Βαρόμετρο Ναύαρχου Fitzroy", καθώς επίσης και οι μπρούτζινοι δείκτες)

(Άλλο ένα ενδιαφέρον όργανο που έχει εφέυρει ο ίδιος είναι μια συσκευή μέσα στην οποία σχηματίζοντε κρύσταλλοι λίγο πριν ξεσπάσει μια θύελλα. Δεν είχα το χρόνο να το ψάξω για να καταλάβω πώς ακριβώς δουλεύει αλλά μπορείτε να βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες για αυτή την εντυπωσιακή κατασκευή σε αυτό εδώ το άρθρο)


Δυστυχώς όμως, για τον κύριο Fitzroy, η ψυχολογική πίεση της ακριβούς πρόβλεψης του καιρού ήταν μεγάλη. Οι ψαράδες δεν εκτιμούσαν καθόλου τις εσφαλμένες προβλέψεις που τους κρατούσαν στα λιμάνια και χωρίς εισόδημα λόγω της πρόβλεψης μιας καταιγίδας που ποτέ δεν ήρθε...Αυτο το "χαμηλό βαρομετρικό" τον βύθισε σε βαθιά κατάθλιψη απο την οποία και ανέκαμψε (πανηγυρικά) μόνο όταν έδωσε τέλος στη ζωή του μέ ένα ξυραφί.

Απο την εποχή του Fitzroy η Γή έχει φέρει 170 στροφές γύρω απο τον ήλιο και χιλιάδες γύρω απο τον εαυτό της. Μέσα σε αυτό το διάστημα εμπλουτίσαμε πάρα πολύ τη γνώση της ανοησίας μας με σύγχρονα ακριβή όργανα, μετεωρολογικούς δορυφόρους και μεθόδους πρόβλεψης και μοντέλα. Σήμερα ξέρουμε οτι για τον υγρό και απρόβλεπτο καιρό της Αγγλίας ευθήνεται ένα Jet Stream το οποίο αρπάζει τα σύννεφα που δημιουργούντε πάνω απο την ηλιόλουστη καραϊβική και τα φυσάει Βόρειο-Ανατολικά κατ' ευθείαν επάνω απο την Ιρλανδία και την Αγγλία. Σε αυτές τις περιοχές, τα σύννεφα κρυώνουν και το νερό πέφτει σαν βροχή. :-(

Η σύγχρονη πρόβλεψη του καιρού βασίζεται σε παρατηρήσεις σε πραγματικό χρόνο απο όργανα ρυθμισμένα σύμφωνα με κοινά standards, μοντέλα που συνοψίζουν αυτές τις παρατηρήσεις και υπερυπολογιστές που ξοδεύουν το χρόνο τους διερρωτόμενοι ποιά είναι η πιο πιθανή απάντηση στην ερώτηση, δεδομένης της παρούσας κατάστασης του καιρού και τον δεδομένων ποιά θα είναι η επόμενη κατάσταση του καιρού;

Παρ' όλο που οι προβλέψεις έχουν βελτοιωθεί δραματικά όμως, ο καιρός είναι και θα παραμείνει απρόβλεπτος κυρίως επειδή είναι ένα τόσο πολύπλοκο φαινόμενο σε μια πολύ μεγάλη κλίμακα σε σύγκριση με το πλήθος των μετρήσεων που μπορούμε να κάνουμε και την ακρίβεια τους.

Άρα λοιπόν, για μεγαλύτερη ακρίβεια, χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα που για να τα επεξεργαστούμε χρειαζόμαστε πιο δυνατούς και γρήγορους υπολογιστές μέσω των οποίων θα καταλάβουμε οτι τα μοντέλα που χρησιμοποιούμε είναι ανακριβή και θα πρέπει να βελτοιωθούν και να εμπλουτιστούν με νέα και περισσότερα δεδομένα που χρειάζοντε πιο δυνατούς υπολογιστές και πάλι απο την άρχη!

Με αυτό το ρυθμό προόδου είναι πολύ πιθανό οτι θα φτάσουμε στις καλύτερες προβλέψεις μια μέρα πρίν την...ολοκληρωτική καταστροφή του πλανήτη απο ένα απόλυτο καιρικό φαινόμενο το οποίο "ήταν αδύνατο να το προβλέψουμε με τις τρέχουσες δυνατότητες" (!)

*Σημείωση: Ένα σημαντικό μέρος απο τα βιβλία και τις εργασίες του Charles Darwin στην εξέλιξη αλλά και το βιβλίο του Robert Fitzroy σχετικά με τις μετρήσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης και τη πρόβλεψη του καιρού μπορείτε να κατεβάσετε σε μορφή απλού κειμένου απο το Project Gutenberg.