Ομολογώ πως αυτά τα τελευταίατεχνολογιστορικάπόστ, τα κατα-ευχαριστήθηκα αλλά σε καμία περίπτωση, όταν τα έγραφα, δεν περίμενα αυτό που θα ακολουθούσε.
Το παρακάτω μηχάνημα, ένα Hewlett Packard 2116Β του 1968, εντοπίστηκε επι Ελληνικού εδάφους!
Η κεντρική μονάδα του HP 2116B και το...user interface. Απ' οτι μαθαίνουμε απο τα manual του μηχανήματος, οι 16 διακόπτες που διακρίνονται στο κάτω μέρος αντιστοιχούν (κατ' ευθείαν) στον καταχωρητή S (απο το Switch) ενώ με δύο άλλα....κομβία (!) η τιμή που καθορίζουν μπορεί να φορτωθεί και στους δύο καταχωρητές / αθροιστές Α και Β.
Λεπτομέρεια του...πληκτρολογίου!
Λεπτομέρεια της....οθόνης!
Οι τιμές των σχετικών καταχωρητών απεικονίζονται στο δυαδικό (...The Matrix - Reloaded!)
Memory Data (T) απο το Memory Address(M), Programm Counter (P) και φυσικά οι Α και Β.
Το πρόγραμμα είναι ήδη γραμμένο επάνω στην κάρτα...αρκεί να ξεφορτωθείς το περιτό χαρτί γύρω του. Κάρτες έτοιμες πρός...διάτρηση.
Μια σύντομη αναζήτηση, αποκάλυψε οτι πρόκειται για 16bit μηχάνημα γενικής χρήσης. Μάλιστα, το κομμάτι που διακρίνεται στην πρώτη φωτογραφία και περιλαμβάνει τους διακόπτες και την απεικόνιση των καταχωρητών είναι η κεντρική μονάδα επεξεργασίας και έχει χρησιμοποιηθεί και σε διάφορα άλλα μοντέλα της εταιρίας. Η συγκεκριμένη έκδοση, φαίνεται πως κάλυπτε εφαρμογές μετρήσεων όπου η κεντρική μονάδα συνδεόταν με διάφορες άλλες συσκευές εισόδου εξόδου και έπαιζε το ρόλο του ελεγκτή. Υπάρχουν διαθέσιμα σχεδόν όλα τα εγχειρίδια του και ο σχετικός εξομοιωτής της αρχιτεκτονικής και κάποιων βασικών περιφερειακών του. Αξίζει να σημειωθει, πως ο συγκεκριμένος εξομοιωτής "τρέχει" και άλλα ιστορικά συστήματα.
Οι φωτογραφίες δεν είναι και οι καλύτερες λόγω...στενότητας χώρου όπως αναφέρει στο μήνυμα του ο αποστολέας των φωτογραφιών. Το HP 2116B βρίσκεται με τα περιφερειακά του (την άλλη τη ντουλάπα δηλαδή) στον ίδιο χώρο μαζί με άλλο ένα (μεταγενέστερο) ιστορικό μηχάνημα.
Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος με αυτό το γεγονός και βέβαια έχουν κινηθεί ήδη οι διαδικασίες για να μάθουμε τα πώς; που; γιατί; ποιός; πώς τα προγραμμάτιζε, τι παραξενιές είχαν και άλλες πληροφορίες :-D. Περισσότερες λεπτομέρειες...προσεχώς!
Τεχνολογιστορικής φύσης και το σημερινό μας νουμεράκι αγαπητοί φίλοι της Καλής Φάσης (και του Ιδανικού Πλάτους), σχετικά με τη μνήμη που μας ταξίδεψε στο φεγγάρι και το διπλό λογοπαίγνιο με τα ακρώνυμα στον τίτλο.
Η μνήμη, είναι σημαντική έννοια. Όπως λέει και ο Bob Marley "If you know your history, then you know where you coming from". Κι αν ξέρεις
απο που έρχεσαι μπορείς να αποφασίσεις και το που θα πάς. Οι άνθρωποι
που ξέρουν που πηγαίνουν ακολουθούν tην πορεία τους.
Οι άνθρωποι που χάνουν για κάποιο λόγο τη μνήμη τους, περιπλανώνται τυχαία μέσα στο περιβάλον τους. Η μνήμη λοιπόν, καθορίζει τη συμπεριφορά.
Κάπως
έτσι λειτουργούν και οι ηλεκτρονικοί αριθμοϋπολογιστές. Το επόμενο βήμα σε ένα υπολογισμό εξαρτάται (τις περισσότερες φορές) απο το προηγούμενο και για να "θυμάται"
ένας υπολογιστής απο ποιά βήματα έχει περάσει και ποιά ήταν τα ενδιάμεσα
αποτελέσματα των υπολογισμών, χρειάζεται ένα τρόπο για να τα
αποθηκεύει, χρειάζεται...μνήμη. Χωρίς μνήμη απο την οποία να διαβάζει ένα πρόγραμμα, ένας υπολογιστής δεν μπορεί να κάνει κανένα βήμα.
Καθώς λοιπόν οι υπολογιστές έγιναν όλο και μικρότεροι και τρύπωσαν σε κάθε πτυχή της ζωής όπου χρειάζεται ο παραμικρός υπολογισμός, εμφανίστηκε στη γλώσσα και η σχετική ορολογία. Για αρκετό καιρό για παράδειγμα κυκλοφορούσε στην Ελλάδα ένα περιοδικό με τον τίτλο RAM (Random Access Memory) ονομασμένο απο τον τύπο προσωρινής μνήμης που χρησιμοποιούν οι υπολογιστές για να αποθηκεύσουν προγράμματα, δεδομένα και πληροφορίες τουλάχιστον για όση ώρα βρίσκονται σε λειτουργία. Απο τη στιγμή που ο υπολογιστής τίθεται εκτός λειτουργίας, τα περιεχόμενα της μνήμης RAM χάνονται. Σε τι μνήμη λοιπόν βρίσκεται γραμμένο (μόνιμα) εκείνο το πρόγραμμα που θα ξεκινήσει να διαβάζει ο υπολογιστής αμέσως μόλις μπεί σε λειτουργία; Αυτό το πρόγραμμα βρίσκεται αποθηκευμένο σε ένα άλλο τύπο μνήμης ο οποίος κατα την παράδοση* ονομάζεται ROM (Read Only Memory), ή αλλιώς "Μνήμη Μόνο Για Ανάγνωση" και δεν χρειάζεται ηλεκτρικό ρεύμα για να διατηρεί τα περιεχόμενα της.
Η μνήμη των υπολογιστών έχει μακριά ιστορία μέχρι να φτάσει στη
σημερινή, καθαρά ηλεκτρονική, μορφή της όπου τερατώδης χωρητικότητες της τάξης μεγέθους των GB, μπορούν να χωρέσουν
σε μια τσέπη. Για αρκετό καιρό, για παράδειγμα, η μνήμη RAM αποτελούταν απο ηλεκτρομηχανικές διατάξεις όπως οι λεγόμενες "γραμμές καθυστέρησης" ενώ η μνήμη ROM βρισκόταν σε ακόμα πιο ασυνήθιστες (πια) συσκευασίες όπως για παράδειγμα, καλώδια σε βύσματα (!) μια σειρά απο απλούς διακόπτες(!!) ή σε... ψιλό-γαζί απο φερρίτες (!!!). (1)
Ο Φερρίτης είναι ένα σιδηρομαγνητικό υλικό το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους σε μνήμες υπολογιστών. Το κλασικό παράδειγμα είναι η μνήμη με δαχτυλίδια (ή πυρήνες) μαγνητικού Φερρίτη. Όταν ένα κομμάτι μαγνητικού Φερρίτη βρεθεί μέσα σε ένα μαγνητικό πεδίο θα μετατραπεί και το ίδιο σε μαγνήτη. Όταν το μαγνητικό πεδίο πάψει να υπάρχει, ο μαγνητικός Φερρίτης διατηρεί τη μαγνητισή του και συμπεριφέρεται σαν να "θυμάται" ότι κάποια στιγμή είχε βρεθεί σε κάποιο μαγνητικό πεδίο. Μνήμη!!!!
Όμως η "Rαμμένη Όμορφα Μνήμη", ένας τύπος μνήμης που όπως είπαμε αποθηκεύει δεδομένα χωρίς να χρειάζεται να τροφοδοτείται με ηλεκτρικό ρεύμα, ΔΕΝ στηριζόταν στις μαγνητικές ιδιότητες του Φερρίτη!
Σε αυτή την περίπτωση, ο απλός Φερρίτης (σίδηρος) χρησίμευε σαν πυρήνας ενός πολύ μικρού μετασχηματιστή!! Αυτός ο μετασχηματιστής αποτελούταν απο δύο ανεξάρτητα πηνία, το πρωτεύον και το δευτερεύον, τυλιγμένα επάνω στο ίδιο δαχτυλίδι Φερρίτη. Όταν εμφανιστεί κάποια τάση στο πρωτεύον πηνίο, θα εμφανιστεί εξ επαγωγής και στο δευτερεύον. Άρα λοιπόν, αν θέλαμε να αποθηκεύσουμε τον δυαδικό αριθμό 1001 θα χρειαζόμασταν 4 μετασχηματιστές απο τους οποίους μόνον του πρώτου και του τέταρτου τα δευτερεύοντα πηνία θα ήταν τυλιγμένα (πλεγμένα) επάνω στους αντίστοιχους φερρίτες! Τα "δευτερεύοντα" του δεύτερου και του τρίτου μετασχηματιστή επειδή δεν θα ήταν τυλιγμένα επάνω στους αντίστοιχους φερίτες ΔΕΝ θα μετέδιδαν οποιοδήποτε ρεύμα θα ερχόταν στις εισόδους τους(**). Κατ' επέκταση, για να αποθηκεύσουμε μια σειρά απο δυαδικούς αριθμούς θα χρειαζόμασταν ένα 'πίνακα' απο μετασχηματιστές σαν αυτόν:
Για φαντάσου ένα MP3 σε τέτοιο format (!!!!)
(Η φωτογραφία προέρχεται απο το σχετικό άρθρο της Wikipedia για το Core Rope Memory)
Σε αυτόν τον τύπο μνήμης....ήταν γ-ραμμένο, κυριολεκτικά bit πρός bit, το πρόγραμμα....που μετέφερε την αποστολή Apollo-11 στη Σελήνη!
Για να καταλάβουμε λίγο καλύτερα πόσο "ανατριχιαστικό" είναι αυτό το γεγονός αξίζει να αναλογιστούμε τη διαδικασία που υπονοείται!!! Αυτό σημαίνει οτι, κάποιος, έγραψε το πρόγραμμα ναυσιπλοϊας και ελέγχου του Apollo-11 σε κάποια γλώσσα προγραμματισμού, επιβεβαίωσε οτι λειτουργεί σωστά, μετά απο μια σειρά ελέγχων και προσαρμογής του κώδικα και αφού είχε βεβαιωθεί οτι το πρόγραμμα ΔΕΝ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΚΑΝΕΝΑ ΜΑ ΚΑΝΕΝΑ ΛΑΘΟΣ!!! Το μετέφρασε σε δυαδικούς αριθμούς και το "έπλεξε" επάνω στους μετασχηματιστές!!!!!!!!
Πόσο μεγάλο ήταν αυτό το πρόγραμμα; Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς, όμως οι προδιαγραφές του υπολογιστή του Apollo 11 αναφέρουν 36kB ROM και μόλις 2kB RAM. Τριάντα - Έξι Χιλιάδες Bytes!!! Δηλαδή 36000 * 8 = 288000 bits! Σίγουρα λοιπόν, πολλές δεκάδες χιλιάδες πλεγμένα δευτερεύοντα πηνία που υποδήλωναν ένα λογικό-1 bit.
Μα καλά!!! Ποιός έκατσε και έκανε όλη αυτή τη δουλειά;;; Και μετά, ποιός έκατσε και έλεγξε οτι ο προηγούμενος έχει κάνει σωστά τη δουλειά του;;;
Τα "τσιπάκια" της ROM μνήμης του Apollo 11 και οι LOL επι το έργον!
Πολύ φοβάμαι, πως όλη αυτή τη δουλειά της (υ)ψιλής πλέξης, την έκαναν (οι καημένες) οι Little Old Ladies...Μια ομάδα απο γυναίκες οι οποίες έπλεκαν τη μνήμη, κάτω απο μικροσκόπια (!). Ή όπως τις είχε ονομάσει η ομάδα του MIT που ήταν υπεύθηνη για το σύστημα...οι LOL.
(Καρά-LOL!?!?)
Σημειώσεις: 1) Όπως έγραψα και νωρίτερα, μερικές καταπληκτικές ιστορίες για το υλικό και τα προγράμματα αυτών των υπολογιστών αναφέρονται στο βιβλίο του Mike Hally "Electronic Brains: Stories from the dawn of the computer age". Παρ' όλα αυτά, επειδή η μνήμη ήταν (και είναι) βασικό κομμάτι των υπολογιστών, σχετικές πληροφορίες υπάρχουν γενικά σε διάφορα βιβλία που αναφέρονται σε παλιούς υπολογιστές όπως για παράδειγμα το σύντομο αλλά περιεκτικό "The Pegasus Story: A history of a vintage British computer" του Simon Lavington όπου αναφέρονται εν τάχει εκτός απο τις μνήμες "γραμμής καθυστέρησης" και η ηλεκτροστατική μνήμη. Τέλος, παρ' όλο που αναφέρεται και στο κείμενο, θα ήθελα απλά να ξανα-βάλω εδώ το βιβλίο της Haynes για το Apollo-11, το οποίο περιέχει πραγματικά απίστευτο υλικό, απο το ένα εξώφυλλο ίσα με το άλλο! Μετά το Apollo-11 που πήρα κάποια στιγμή πριν απο περίπου 1 χρόνο, κυκλοφόρησε και το αντίστοιχο manual για το Space Shuttle, το οποίο είναι επίσης γαμμάτο!!!. Η επόμενη αγορά είναι το manual του Enterprise! :-D
*) Γράφω "κατά την παράδοση" γιατί τα σύγχρονα κυκλώματα (ή motherboard) επιτρέπουν την ενημέρωση των περιεχομένων της ROM, οπότε ο όρος πια δεν είναι και τόσο αυστηρός.
**) Προφανώς όλα τα πρωτεύοντα αντιστοιχούσαν στο λεγόμενο Address Bus ενώ τα δευτερεύοντα στο Data Bus...Τα δευτερεύοντα που δεν ήταν πλεγμένα συνέδεαν απλά τη γραμμή στο 0 (γή).
Σήμερα θα δούμε άλλη μια τέτοια μηχανή, λίγο πιο παλιά απο αυτές που προγραμμάτιζε ο Dennis Ritchie, την IBM-650! Θα μας μιλήσει για αυτή, ο κύριος Νικόλαος Αποστολάτος ο οποίος ήταν μαθηματικός και επιστημονικός βοηθός στο πολυτεχνείο του Μονάχου το 1961! Η εργασία του, μια σύντομη εισαγωγή στον προγραμματισμό των ηλεκτρονικών υπολογιστών, δημοσιεύτηκε στο Τεχνικά Χρονικά, στο τεύχος Μαρτίου - Απριλίου 1961 και ήρθε στα χέρια μου μετά απο ένα μεγάλο ταξίδι.
Μέσα σε 4 περίπου σελίδες ο κ. Αποστολάτος παρουσιάζει μια γενική εισαγωγή στον προγραμματισμό και ένα συγκεκριμένο (και ίσως γνώριμο :-) ) παράδειγμα επάνω στον IBM-650.
Το άρθρο είναι....παλιό. Είναι τόσο παλιό που τα σύμβολα του δεκαεξαδικού δεν είναι αυτά που έχεις συνηθίσει (ii) :-). Παρ' όλη όμως την ηλικία του άρθρου, η τελευταία παράγραφος της εισαγωγής περιγράφει με απλά και απίστευτα ακριβή λόγια το τι θα ακολουθήσει στα επόμενα 50 χρόνια. Διαφορετική ορολογία και σίγουρα διαφορετική τεχνολογία αλλά η αρχή παραμένει ίδια:
" Ο χειρισμός της μηχανής είναι θέμα απλό και μπορεί κανείς να τον μάθει σύντομα. Εκείνο το οποίο δημιουργεί δυσκολίες είναι η κατάρτιση του προγράμματος. Γι' αυτό, αμέσως μόλις χρησιμοποιηθεί ένα πρόγραμμα δεν πρέπει να καταστρέφεται επειδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πάλι με νέα δεδομένα. Ο προγραμματιστής έχει στην διάθεση του μια βιβλιοθήκη προγραμμάτων τα οποία ή έχει μόνος κατασκευάσει ή τα έχει δανειστεί απο άλλους προγραμματιστές με τους οποίους οφείλει να συνεργάζεται. Όποτε λοιπόν θελήσει [ο προγραμματιστής] να κατασκευάσει κάποιο πρόγραμμα, καταφεύγει στην βιβλιοθήκη όπου πιθανώς μπορεί να βρεί το ζητούμενο πρόγραμμα. Πολλές φορές είναι δυνατόν να κατασκευαστεί ένα πρόγραμμα συναρμολογόντας άλλα επι μέρους προγράμματα"
Σε αυτό το άρθρο, εκτός απο τον IBM-650 αναφέρεται και ένας άλλος δεινόσαυρος, ο ILLIAC! Οι υπολογιστές ILLIAC χρηματοδοτήθηκαν και κατασκευάστηκαν απο το πανεπιστήμιο του Illinois στην Αμερική και ήταν απο τους πρώτους υπολογιστές εκτός του στρατού. Παρ' όλα αυτά δεν ήταν μια νέα σχεδίαση αλλά ήταν βασισμένος σε μια έκθεση που είχε συντάξει κάποιος κύριος John Von Neuman για τον διάδοχο του (πολύ δημοφιλούς ίσως) υπολογιστή ENIAC που θα ονομαζόταν EDVAC (iii). Ο κ. Αποστολάτος όμως δεν μας λέει ποιόν ακριβώς ILLIAC εννοεί αφού απλά αναφέρει:
"Ένα άλλο συνηθισμένο σύστημα είναι το δεκαεξαδικό στο οποίο χρησιμοποιούμε τα δέκα βασικά σύμβολα του δεκαδικού και έξι νέα (όπως κάνουμε στον Illiac του πανεπιστημίου του Illinois)".
Όμως, απο τη χρονολογία του άρθρου (1961), πιθανότατα εννοεί τον ILLIAC-1 ο οποίος φαίνεται να έχει και παρόμοιο τύπο μνήμης (μαγνητικό τύμπανο) με τον IBM-650.
International Business Machines....Όνομα και πράγμα!
Η φωτογραφία δεν προέρχεται απο την προσωπική μου συλλογή (!) αλλά απο το άρθρο του κ. Αποστολάτου.
Ο IBM-650, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία του άρθρου, αποτελείται μόλις απο 3 ντουλάπες (!). Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο της Wikipedia, αυτές είναι: Στα αριστερά η κεντρική υπολογιστική μονάδα, στα δεξιά η μονάδα εισόδου-εξόδου που ουσιαστικά αποτελείται απο ένα μηχάνημα που τρυπάει και διαβάζει κάρτες (!) και στο πίσω μέρος του, η μεγαλύτερη ντουλάπα απο όλες.....το τροφοδοτικό!
Τα μηχανήματα εκείνης της εποχής χρησιμοποιούνταν για να λύνουν κυρίως μαθηματικά προβλήματα είτε αυτά ήταν του στρατού (τροχιές βλημάτων, πυραύλων, παιχνίδια πολέμου, κλπ), είτε ακαδημαϊκά (γενική έρευνα) είτε ιδιωτικών επιχειρήσεων και του κράτους (προβλήματα βελτιστοποίησης, καταμέτρησης, αρχειοθέτησης, λογιστηρίου, κλπ). Κάτι επεξεργασίες εικόνας και video, παιχνίδια, γραφικά, κουλτούρα, lifestyle, e-Απ'Όλα, i-Περισσότερα ήρθαν πολύ αργότερα (μόλις εχθές...σε γεωλογικό χρόνο (!)). Γι' αυτό το λόγο η ανάλυση περιλαμβάνει μόλις 4 βήματα: 1) Μαθηματική διατύπωση, 2) Aριθμητική μέθοδο, 3) Aλγόριθμο και 4) Yπολογιστικές εντολές.
Οι υπολογιστικές εντολές, είναι ακριβώς αυτό.....υπολογιστικές εντολές, ακριβώς όπως θα τις καταλάβαινε ένα μηχάνημα. Παρ' όλο που ο κ. Αποστολάτος, υπονοεί οτι οι εντολές που χρησιμοποιεί ο IBM-650 προέρχονται απο μια γλώσσα γενικού προγραμματισμού, στην πράξη μάλλον εννοεί κάποια γλώσσα μηχανής με ένα γενικό ρεπερτόριο που είχε αναπτυχθεί στα εργαστήρια της Bell και σε εκείνο το σημείο κάνει το εξής καταπληκτικό σχόλιο:
"Πολλές προσπάθειες έχουν γίνει για την εξέυρεση ενός ενιαίου τρόπου προγραμματισμού ο οποίος να ισχύει για όλες τις μηχανές Βλέπε, A.J Perlis, K. Samelson, Report on the algorithmic language ALGOL, Num. Math.1 (1959) S. 41-60".
Οι προσπάθειες....συνεχίζονται!
Ο προγραμματιστής σε αυτή τη περίπτωση λοιπόν είναι και μεταγλωττιστής ή αλλιώς compiler, ο οποίος μεταγλωτίζει τις προτάσεις απο την φυσική γλώσσα ("Θέσε τη μεταβλητή Α ίση με το μηδέν") στη γλώσσα της μηχανής ("0 400 201 203"). Υπάρχει μια διάκριση εδώ. Οι γλώσσες προγραμματισμού που επιτρέπουν σε ένα προγραμματιστή να εκφράσει ένα πρόγραμμα με όσο το δυνατόν πιο "φυσική" γλώσσα κατατάσονται στις "υψηλού επιπέδου" ενώ οι γλώσσες που αναγκάζουν τον προγραμματιστή να εκφράσει ένα πρόγραμμα όσο το δυνατόν πιο κοντά στη μορφή που θα το επεξεργαστεί η μηχανή κατατάσονται στις "χαμηλού επιπέδου". Προφανώς η γλώσσα που χρησιμοποιείται εδώ είναι ήδη "χαμηλού επιπέδου"....Εκτός και αν υπάρχει το επόμενο επίπεδο όπου ανοίγουμε τη ντουλάπα και βραχυκυκλώνουμε ακροδέκετες στις λυχνίες ή μαγνητίζουμε το τύμπανο όπως "προγραμμάτιζαν" παλιά τις λατέρνες!
Το παράδειγμα που διαλέγει ο κ.Αποστολάτος, χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα....Να υπολογιστεί η τετραγωνική ρίζα του a > 0 με την μέθοδο των διαδοχικών προσεγγίσεων του Newton σε 6 προσεγγιστικά βήματα. Το πρόγραμμα.....που λύνει το πρόβλημα.....είναι αυτό:
Όπου ο πρώτος αριθμός πρίν την άνω και κάτω τελεία είναι ο αριθμός της γραμμής του προγράμματος.
Κυρίες και κύριοι...Νίκου Αποστολάτου: Ο Προγραμματισμός Των Ηλεκτρονικών Αριθμοϋπολογιστών:
Σημειώσεις: *) Το Copyright των άρθρων ανήκει στα "Τεχνικά Χρονικά".
i): Δεν είχα την "τύχη" να δουλέψω σε τέτοια μηχανήματα όμως η τεχνική
ιστορία έχει κάποιο ενδιαφέρον (Να εδώ άλλο ένα παράδειγμα). Γνωρίζοντας τη,μπορεί να καταλάβεις
καλύτερα τι είναι "καινούριο" και "πρωτότυπο" αλλά και τις ανάγκες
που οδήγησαν σε κάποιες λύσεις και το συγκεκριμένο πρόβλημα που
προσπαθούσε να λύσει ο δημιουργός τους. Έχω την εντύπωση οτι αυτό ίσως
βοηθάει στην κατανόηση και την εκτίμηση τους.
ii): Τα σύμβολα του δεκαεξαδικού συστήματος διεθνώς είναι
0,1,2,3,4,5,6,7,8,9,A,B,C,D,E,F. Το δεκαεξαδικό σύστημα είναι πολύ
βολικό για να εκφράσεις αριθμούς που χρησιμοποιούνται απο υπολογιστές, η
πλειονότητα των οποίων λειτουργούν στο δυαδικό σύστημα και το μικρότερο
στοιχείο δεδομένων που μπορούν να καταλάβουν είναι το byte. Ένα byte
αποτελείται απο 8 δυαδικά σύμβολα (00001010) ή απλά 2 δεκαεξαδικά
σύμβολα (0Α). Περισσότερες λεπτομέρειες, εδώ.
iii) Το όνομα της αρχιτεκτονικής έχει μείνει μέχρι σήμερα σαν Von Neumann παρ' όλο που οι κύριοι υπεύθηνοι για την αρχιτεκτονική του συστήματος ήταν οι κύριοι John Mauchley και Presper Eckert. Εκτός απο το υλικό της Wikipedia για αυτά τα συστήματα, υπάρχει και ένα καταπληκτικό βιβλίο με περισσότερες λεπτομέρειες για τα υπολογιστικά συστήματα εκείνης της εποχής με τον τίτλο Electronic Brains: Stories from the dawn of the computer age του Mike Hally το οποίο διαβάζεται με μια ανάσα!
Όταν πρίν απο μια εβδομάδα έγραφα την επικεφαλίδα στο post για τον θάνατο του Steve Jobs, δεν περίμενα με τίποτα οτι θα τα έφερνε έτσι η τύχη που μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα θα ακούγαμε για τον θάνατο του Dennis Ritchie. (Του γνωστού δυναμικού διδύμου).
Δεν μου έρχεται να ανάψω κανένα κερί δίπλα σε κανένα βιβλίο (!), με αφορμή αυτό το γεγονός. Αυτό όμως που ίσως αξίζει, καθώς αυτή η παλιά γενιά αποχωρεί, είναι να δούμε απο που ξεκίνησε και πως ήταν οι υπολογιστικές αριθμομηχανές τότε (ο όρος θα μου μείνει!).
Σήμερα, το "θράσος" περισσεύει....Terra Bytes χωρητικότητας αποθηκευτικών μέσων, Giga Bytes ενιαίας μνήμης, υπολογιστικές μονάδες που μπορούν να εκτελούν αριθμητικές πράξεις σε δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου (Giga Hertz)....Δύο υπολογιστικές μονάδες σε μια συσκευασία.....Τετράκις υπολογιστικές μονάδες σε μια συσκευασία!....Κυκλώματα που μπορούν να συνδέσουν 2 συσκευασίες υπολογιστικών μονάδων με 4 μονάδες στην κάθε μια (δηλαδή 8 επεξεργαστές σε ένα υπολογιστή)....Κάρτες γραφικών που είναι οι ίδιες ένα ολόκληρο υπολογιστικό σύστημα με μνήμη (της τάξης μεγέθους των GB), παράλληλους επεξεργαστές κλπ...Φορητούς υπολογιστές, απίστευτα μικρούς υπολογιστές, υπολογιστές ειδικά για να παίζουμε παιχνίδια.....Και φυσικά την πολυτέλεια να μπορούμε να πάρουμε ένα πρόγραμμα απο ένα μηχάνημα και να το εγκαταστήσουμε σε ένα άλλο.....έτσι απλά.
Όταν ο Dennis Ritchie δημιουργούσε την C, στα εργαστήρια της Bell, οι "υπολογιστικές αριθμομηχανές" ήταν κάτι διαφορετικό...Ήταν σαν τρίφυλες ντουλάπες με ενσωματομένο γραφείο και κάθισμα (!), Παρ' όλο που είχαν πληκτρολόγια (ή μάλλον....γραφομηχανές, διακόπτες και λαμπάκια -πυρακτώσεως, όχι L.E.D ), δεν είχαν οθόνες και για τον ίδιο λόγο δεν είχαν και "κάρτες γραφικών" τουλάχιστον όπως τις ξερουμε σήμερα...Τα αποτελέσματα έβγαιναν τυπωμένα σε ένα φύλλο χαρτί απο εκτυπωτές που τύπωναν μόνο σύμβολα... Δεν είχαν ταχύτατους "σκληρούς δίσκους", αλλά μαγνητοταινίες σε καρούλια όπου αν κάτι ήταν αποθηκευμένο στο τέλος της μαγνητοταινίας, θα έπρεπε να περιμένει κανείς το μηχάνημα να διαβάσει ολόκληρη την ταινία μέχρι το επιθυμητό σημείο. Η μνήμη τους μπορεί να ήταν μερικές εκατοντάδες kilo bytes και λόγω της αρχιτεκτονικής τους να μην μπορούσαν να την προσπελάσουν ολόκληρη. Οι επεξεργαστές ότι είχαν αρχίσει να φτάνουν την τάξη μεγέθους των Mega Hertz. Ουσιαστικά, κάθε νέος τύπος ηλεκτρονικού υπολογιστή είχε τη δική του αρχιτεκτονική και τη δική του γλώσσα ("μηχανής") που μπορούσες να του μιλήσεις....Έτσι τα προγράμματα ενός μηχανήματος δεν ήταν απαραίτητο οτι θα έτρεχαν σε κάποιο άλλο λόγω μεγάλων διαφορών στις αρχιτεκτονικές τους. Ήταν μια εποχή που οι υπολογιστές είχαν ονόματα σαν τις μοτοσυκλέτες PDP-11, GE-645.
Dennis Ritchie (στα αριστερά) & Ken Thompson μπροστά απο ένα PDP-11.
Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη στις εταιρίες που κατασκεύαζαν τις υπολογιστικές αριθμομηχανές αλλά και τα προγράμματα τους για κοινούς τρόπους συνδεσμολογίας των περιφερειακών, κοινές αρχιτεκτονικές και φυσικά κοινά λειτουργικά συστήματα και τρόπους προγραμματισμού, τουλάχιστον για τη γραμμή των προϊόντων τους, ώστε και οι προγραμματιστές να γίνουν πιο παραγωγικοί αλλά και να μειωθεί το κόστος για τον πελάτη. Κάπως έτσι ο Dennis Ritchie έφτιαξε την γλώσσα C και αργότερα συνέβαλε στο λειτουργικό σύστημα Unix το οποίο είχε ήδη απο τα μέσα της δεκαετίας του 70 πολλές δυνατότητες που σήμερα θεωρούντε ώς δεδομένες (i,ii).
Εξ αιτίας του ρυθμού με τον οποίο προχωράει η τεχνολογία, ο Dennis Ritchie (και άλλοι) πρόφτασε να δεί τους υπολογιστές να μεταμορφώνονται απο αυτά τα ευαίσθητα ηλεκτρονικά κυκλώματα με ειδικές εντολές και ειδικές...συμπεριφορές σε μικρά, φορητά, πάμφθηνα, παντοδύναμα, κουτάκια μαζικής κατασκευής που μπορούν να κάθονται επάνω σε ένα γραφείο ή να χωράνε σε μια τσέπη (iii).
Αυτό πρέπει να είναι ένα καταπληκτικό συναίσθημα.
Και σήμερα; Που είναι ο Dennis Ritchie του σήμερα; Που είναι οι σημερινοί υπολογιστές ντουλάπες; Που είναι οι άνθρωποι που λύνουν προβλήματα που σήμερα φαίνονται ανυπέρβλητα ενώ αύριο θα γίνουν παιχνίδια για μικρά παιδιά; (Επίσης πολύ χρήσιμα ερωτήματα...)
Δεν ξέρω (....μας φώτισες!!!) . Όμως έχω την εντύπωση πως η δουλειά που γίνεται σε "εναλλακτικές μορφές υπολογισμού" (iv) και κάτι που σήμερα ονομάζεται "Quantum Computing" είναι πολύ πιθανό να γεννάει αυτή τη στιγμή την επόμενη υπολογιστική "επανάσταση"...
Farewell Dennis...
Σημειώσεις: i) Και που, άλλα, πολύ δημοφιλή λειτουργικ....ο, αγνοούσε παντελώς 20 χρόνια αργότερα :-/
Φέτος το καλοκαίρι, μετά απο ένα δυσάρεστο γεγονός, πέσανε στα χέρια μου κάτι παλιά τεύχη απο τα "Τεχνικά Χρονικά". Ήταν μέσα σε κάτι ντουλάπια, για τα οποία είχα βρεί τόσες πολλές φορές το μπελά μου όταν ήμουν (πολύ) μικρός που αργότερα, είχα παραιτηθεί απο κάθε προσπάθεια να μάθω τι κρυβόταν εκεί μέσα.
Τελικά τα ντουλάπια, ήταν γεμάτα βιβλία. Κάποια λεξικά, κάποια μυθιστορήματα κάτι τεχνικά βιβλία και 19 τεύχη των "Τεχνικών Χρονικών" που καλύπτουν μια περίοδο ανάμεσα στο 1961 - 1963.
Τα "Τεχνικά Χρονικά" ήταν (και είναι) η επιστημονική έκδοση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) και έχουν κάποιο γενικό ενδιαφέρον γιατί συνήθως δημοσιεύονται εργασίες που έχουν να κάνουν με τον Ελληνικό χώρο. Σήμερα υπάρχουν κάποια τεύχη τους online, αλλά η ύλη τους πλέον είναι περιορισμένη κυρίως στις επιστημονικές εργασίες. Τα παλιά τεύχη (απ' όσο μπορώ να καταλάβω απο το δείγμα που έχω) είχαν και ενημερωτικό χαρακτήρα. Σε κάθε τεύχος υπήρχαν άρθρα όπως "Ελληνικά τεχνικά νέα", "Τεχνικά νέα του εξωτερικού", διαφημίσεις για διάφορα σχετικά προϊόντα αλλά και άρθρα με την άποψη κάποιων ανθρώπων για θέματα της επικαιρότητας. Ήταν δηλαδή ένα έντυπο με το οποίο μπορούσαν οι μηχανικοί και λοιποί επιστήμονες της εποχής να επικοινωνούν και να ενημερώνονται για θέματα της δουλειάς τους.
Δεν βρήκα ένα τεύχος που να ήταν βαρετό...Όλα τα άρθρα, τεχνικά και μή είχαν κάτι να πούν και αυτό που βρήκα πραγματικά εντυπωσιακό ήταν η ποικιλία της θεματολογίας. Υπολογισμοί κτηρίων, προγραμματισμός των ηλεκτρονικών αριθμομηχανών (!), εξώρυξη συράγγων, αιολική ενέργεια, βαριά βιομηχανία, ενεργειακά θέματα, διαστημικά θέματα (i) (σχετικότητα και μέτρηση του χρόνου, η επιστροφή των βλημάτων στην ατμόσφαιρα) , αποτυπώσεις ανασκαφών και παλαιών κτηρίων, θέματα πολεοδομίας και αποκέντρωσης (ειδικά για την Αθήνα....απο το 1961) αλλά και παρουσιάσεις νέων (για την εποχή) υπολογιστικών ή άλλων μεθόδων. Ένας εκπληκτικός θησαυρός...
Βέβαια οι εκπλήξεις, δεν σταμάτησαν στα τεχνικά άρθρα (δυστυχώς...κατα κάποιο τρόπο). Γιατί όπως είπαμε, υπήρχαν και άρθρα με "απόψεις" μεγάλων, σε ηλικία, ανθρώπων (απ' όσο μπορώ να καταλάβω τουλάχιστον) με πολλά χρόνια εμπειρίας στη δουλειά τους που εκείνη την εποχή, περιέγραφαν καταστάσεις, έγραφαν τις ανησυχίες τους και έκαναν τις εκτιμήσεις τους για πράγματα που ακόμα και 50 χρόνια μετά, εξακολουθούν να είναι επίκαιρα.
Ένα απο αυτά τα άρθρα είναι αυτό του κ. Κ. ΦΡ. Κρίσπη, μηχανολόγου ηλεκτρολόγου και τέως προέδρου του Τ.Ε.Ε.
Πρίν παραθέσω το άρθρο, θα ήθελα απλά να πώ οτι δεν γνωρίζω σε τι κατάσταση βρισκόταν η Ελλάδα του 1950-1960. Δεν ξέρω ποιός ήταν κυβέρνηση, ποιά ακριβώς ήταν τα πραγματικά προβλήματα και ποιά ήταν η οικονομική κατάσταση. Δεν ξέρω κάν, ποιός ήταν ο κ. Κρίσπης, οπότε ίσως (!ΙΣΩΣ!) κάποιος να βγεί και να αρχίσει να μου πετάει κακάσχημους σκελετούς απο τη ντουλάπα του...Γι' αυτό, δηλώνω απο τώρα την άγνοια μου.
Απο όσο μπορώ να κρίνω απο το άρθρο, ο κ. Κρίσπης δεν προσπαθεί να χαϊδέψει τα αυτιά κανενός (ειδικά όταν ο πρόλογος στο άρθρο του είναι αυτός που είναι...). Δεν φαίνεται να έχει κομματικά κίνητρα για αυτά που γράφει. Πιθανότατα είχε πρόσβαση στα πραγματικά δεδομένα της εποχής (ειδικά αμέσως μετά τον πόλεμο) και έχει δουλέψει με αυτά. Σε κάποιο σημείο, πέφτει στην παγίδα της έπαρσης....όμως όταν είσαι 60-65 χρονών, έχεις κάνει τόση δουλειά και τη βλέπεις να αγνοείται εντελώς για υποδεέστερες λύσεις που δεν έχουν σχέση με τη πραγματικότητα, ίσως η έπαρση να είναι το μοναδικό πράγμα που σου έχει απομείνει....Την ίδια στιγμή όμως, παραδέχεται οτι σε κάποιες εκτιμήσεις έπεσε έξω. Νομίζω οτι αυτό είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό.
Δεν ξέρω τι να πρωτοκρατήσω απο αυτό το άρθρο...Ίσως την ημερομηνία: Φεβρουάριος 1961...
Σημειώσεις: i. Aς μην ξεχνάμε οτι τότε στην Αμερική, εξελισσόταν γοργά το πρόγραμμα Apollo
Αυτές τις ημέρες βρέθηκα στο Bristol όπου ένας δρόμος με έβγαλε σε ένα γεφύρι και το γεφύρι σε μια πλατεία που έκρυβε σε μια γωνιά της ένα φανταστικό μαργαριτάρι...Ιδού, το Space Signpost!!!
Η διαστημοπινακίδα...
(Φωτογραφίες απο τη προσωπική μου συλλογή)
Αυτή εδώ η καταπληκτική συσκευή λοιπόν, προβάλει μια μικρογραφία του ηλιακού συστήματος στις οθόνες της απο την οποία μπορεί κανείς να επιλέξει ένα πλανήτη. Εκείνη τη στιγμή, ο μηχανισμός στο πάνω μέρος του, αυτό το γκρί κυλινδρικό...πράγμα με τις πορτοκαλί οθόνες, αλλάζει τον προσανατολισμό του ώστε να δείχνει πρός τον επιλεγμένο πλανήτη οπουδήποτε κι αν είναι αυτός σε σχέση με τη θέση της συσκευής.... Μάλιστα, όχι μόνο δείχνει πρός την κατεύθηνση του ουράνιου σώματος, αλλά ενημερώνει συνεχώς τον προσανατολισμό του ώστε η μεταβαλόμενη απόσταση του, στην οθόνη, αλλά και η κίνηση του να σου δίνουν μια αίσθηση για τις σχετικές μεταβολές στις τροχιές. Για παράδειγμα, αν το ρυθμίσεις να δείχνει πρός τη Σελήνη, οι αλλαγές στον προσανατολισμό είναι σχετικά πιο γρήγορες απο οτι όταν δείχνει στον Πλούτωνα, όπως στην παραπάνω φωτογραφία.
Δυστυχώς τον Πλούτωνα, τον είχε πάρει απο κάτω την ημέρα της φωτογράφισης αλλά συνέχιζε ανενόχλητος το ταξίδι του περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια, οκτακόσια είκοσι πέντε εκατομμύρια, τετρακόσιες δεκατρείς χιλιάδες, επτακόσια τριάντα τρία χιλιόμετρα μακριά....Ένα τσιγάρο δρόμος...
Δεν είναι ανάγκη όμως να σκεφτεί κανείς τόσο μακριά για να απολαύσει τα πλεονεκτήματα της θαυματουργού αυτής συσκευής. Ειδικά στην Αγγλία, μπορεί απλά να σου υπενθυμίζει που είναι ο Ήλιος.....Νάτος:
Η (όχι και τόσο) προφανής θέση του Ήλιου...
Πρίν αναχωρήσουμε απο την Millenium Square, να πούμε οτι στην άλλη άκρη της υπάρχει σημειωμένο στο έδαφος το ηλιακό ανάλημα απο τη συγκεκριμένη τοποθεσία (!) Με το κάθε σημείο του φωτισμένο με μώβ LED...Το βράδυ αναβοσβήνει με διάφορους ρυθμούς σα να διαγράφει τροχιές....Νάτο:
Το 1995, σε ένα μικρό υπόγειο σε κάποιο ξενοδοχείο στην οδό Μιχαλακοπούλου(i) στην Αθήνα είχε γίνει η έκθεση Cyberia.
Υπήρχε ένα περίπτερο της Crypto, δύο υπολογιστές συνδεδεμένοι στο internet, ένας ή δύο SGI Workstations(ii) που έτρεχαν ένα απλό VRML demo(iii), ένας υπολογιστής που έτρεχε το Air Warrior(iv) και ένα περίπτερο της εκδοτικής εταιρίας Anubis. Αυτό. "Έκθεση".
Μετά απο 4-5 ώρες απίστευτου κολλήματος στους υπολογιστές που ήταν συνδεδεμένοι στο τότε internet, αγόρασα απο το περίπτερο της Anubis ένα μικρό βιβλιαράκι με τον τίτλο "Αντίστροφη Μέτρηση" και τον υπότιτλο "Ηλεκτρονικά Εγκλήματα και ο 'υπόκοσμος' της πληροφορικής" (...Γού-α-ού). Το βιβλίο ήταν προφανώς μεταφρασμένο (αλλά με ωραίο τρόπο) και μάλιστα πολύ αργότερα βρήκα και την αγγλική (αρχική) έκδοση της οποίας πρέπει να πώ οτι το εξώφυλλο ήταν απαίσιο(v).
Εκεί μέσα, διάβασα για πρώτη φορά μεταξύ άλλων για Phreaking, Hacking, Cracking, τον Captain Crunch τη παρέα του αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ξεκίνησαν για να κυριαρχήσουν στη συνέχεια την αγορά των "Προσωπικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών".
Το παρακάτω video είναι απο ένα παλιότερο ντοκυμαντέρ του Discovery με θέμα το hacking (απο τη σελίδα του Captain Crunch). Αξίζει να το παρακολουθήσετε ολόκληρο (50 λεπτά) καθώς έχει φανταστικές φωτογραφίες και video ειδικά στην αρχή. (...η Kevin Mitnick εποχή είναι πιο......"εμπορική" (!)).
Εναλλακτικά, μπορείτε να δείτε ένα μικρό κομμάτι απο περίπου το 17:00 - 20:00 λεπτό, όπου το μακρύ χέρι το νόμου ίσα που χαϊδεύει τρείς περίεργους τυπάδες (ποιοί να ήταν άραγε;) που σε μια δύσκολη στιγμή προσπαθούν να τηλεφωνήσουν στα φιλαράκια τους...στο Berkeley...
Farewell Steve.
Σημειώσεις: Disclaimer: Όπως λένε και οι Locomondo: Το υλικό αυτού του πόστ σκοπεύει στην περιγραφή και όχι στην προτροπή :-)
i) Νομίζω πως τότε το ξενοδοχείο λεγόταν Holiday In (;) ii) Αν θυμάμαι καλά, τα μηχανήματα που ήταν στην έκθεση πρέπει να ήταν σαν αυτό...αλλά πιο σκούρο.....χμμμμμ iii) Το οτι αυτό που είδα τότε ήταν η πρώτη έκδοση της VRML το κατάλαβα αργότερα :-) iv) Το Air Warrior ήταν ένας multiplayer εξομοιωτής πτήσης που ήταν τότε ένα απο τα πράγματα με
τα οποία η Hellas On Line προσπαθούσε να πουλήσει internet....στο τότε
τηλεφωνικό δίκτυο...."ΚΡρΡ, κα, ΚΡρΡ, κα κα κα κα, ΚΡρΡ, κα..(κρ...φσσ...φσσ).....Μπίιιιιιπ, στον επόμενο τόνο, η ώρα θα είναι......" v) Το εξώφυλλο της Ελληνικής μετάφρασης ήταν ένα πολύ ωραίο σκίτσο σε πορτοκαλί αποχρώσεις, ενός νεαρού που καθόταν μπροστά σε ένα υπολογιστή. Ήταν σε κάτοψη, και ο νεαρός κοιτούσε πρός τα επάνω (πρός τον θεατή) με ένα περίεργο χαμόγελο παρανοϊκού επιστήμονα. Δυστυχώς το εξώφυλλο της Αγγλικής έκδοσης ήταν μια απλοϊκή φωτογραφία ενός τύπου που φορούσε μια μαύρη κουκούλα, μια χακί καπαρντίνα και κρατούσε ένα πληκτρολόγιο σα να ήταν όπλο....
Πρίν απο λίγο καιρό, είχαμε μια κουβέντα στου Ηλία για μηχανές...δίτροχες...και με "καλάθι"...μόνο που οι ρόδες είναι η μία δίπλα στην άλλη και σέρνουν το καλάθι...Γίνεται, γίνεται:
Agria Φύση...
(Οι φωτογραφίες προέρχονται απο τη προσωπική μου συλλογή)
Αυτό το εργαλείο στην Ταϊλάνδη ονομάζεται "Ιτέν". Δεν ξέρω πώς ονομάζεται σε άλλα μέρη της Ελλάδας, πάντως στα Αμπέλια του Ληλαντίου πεδίου στην Ευβοία ονομάζεται "ρεμούλκα", τουλάχιστον κατα τη περίοδο του τρύγου. Το λέω αυτό γιατί στη φωτογραφία απεικονίζεται μια απο τις διαμορφώσεις της μηχανής, αυτή του μεταφορικού μέσου. Αυτή δεν είναι η μοναδική διαμόρφωση και χρήση της.
Η ρεμούλκα, αποτελείται απο δύο μέρη. Την "μηχανή" και τη..."ρεμούλκα" (!). Η μηχανή είναι αυτό το πρασινόμαυρο σιδερικό που κάθεται ανάμεσα στις δύο ρόδες στα δεξιά της φωτογραφίας μαζί με τα χειριστήρια ενώ η ρεμούλκα ξεκινάει απο αυτό το κόκκινο δοκάρι που αναχωρεί απο τις μπροστά ρόδες πρός τις πίσω. Να εδώ και μια άλλη άποψη όπου φαίνονται τα χειριστήρια καλύτερα:
...Περισσότερη Agria Φύση!
Το κομμάτι της ρεμούλκας είναι αυτοσχέδια (Ελληνική) κατασκευή και, τουλάχιστον σε αυτή τη περιοχή, την έκαναν ελασματουργοί (...σιδεράδες) και μηχανικοί. Οι σιδεράδες φτιάχνανε το κέλυφος (...καρότσα) το οποίο μπορει να είναι και ανατρεπόμενο και οι μηχανικοί προσάρμοζαν την ανάρτηση, το διαφορικό με τους τροχούς, το κιβώτιο ταχυτήτων και τα φρένα με την αντλία και το ποδωστήριο τους (...πετάλι)...άντε και το στοιχειώδες ηλεκτρικό κύκλωμα. Όλα αυτά τα μηχανικά μέρη προέρχονταν απο διαφορετικά οχήματα.
Το κομμάτι της μηχανής (στα δεξιά) αποτελείται απο τον κινητήρα, δύο κιβώτια ταχυτήτων το διαφορικό και τα χειριστήρια. Είναι δηλαδή αυτόνομο. Αν αφαιρεθεί η ρεμούλκα, μπορεί κανείς να βάλει εμπρός τη μηχανή, να επιλέξει μια ταχύτητα στο ένα κιβώτιο ταχυτήτων που είναι συνδεδεμένο με το διαφορικό της και να φύγει..."Και τι θα κάνει με μια μηχανή στα χέρια;", καλή ερώτηση και μάλιστα εδώ θα φανεί και η χρησιμότητα του δευτέρου κιβωτίου ταχυτήτων.
Αυτό παίρνει κίνηση απο τη μηχανή και τη μεταφέρει στο πίσω μέρος της σε ένα απλό άξονα που μοιάζει με ένα, μικρό σε διάμετρο αλλά πολύ πλατύ, γρανάζι. Με αυτό τον τρόπο, η μηχανή μπορεί να μεταφέρει κίνηση στο διαφορικό της ρεμούλκας, να γυρίσει μια αντλία για να βγάλει νέρο απο το πηγάδι, να δώσει κίνηση σε ένα πριόνι ή άλλο εργαλείο και πάνω απο όλα, μπορεί να σκάψει ένα χωράφι. Το σκάψιμο του χωραφιού είναι ίσως η πιο συχνή της χρήση και ο προφανής λόγος που τα χειριστήρια είναι τόσο μακριά απο τη μηχανή και με...ιδιαίτερες δυνατότητες. Σε αυτόν τον ίδιο άξονα, προσαρμόζεται η "φρέζα", ένας άξονας γεμάτος ατσάλινα μικρά ελάσματα που καθώς περιστρέφονται σκάβουν το χώμα. Για το σκάψιμο, τα χειριστήρια περιστρέφονται γύρω απο τη μηχανή ώστε να μπορεί κανείς να διαβεί (ενώ σκάβει) απο δύσκολα σημεία μέσα σε ένα χωράφι.
Δυστυχώς, δεν είχα πρόσβαση στη φρέζα της Agria (η οποία είναι θηρίο!) αλλά μπορείτε να δείτε τον mparmpadreas (!) να σκάβει με μια παρόμοια μηχανή στο παρακάτω video:
Η μηχανή σε αυτό το video βέβαια δεν έχει τον γνήσιο κινητήρα (βλέπε πιο κάτω), αλλά κινητήρα Lombardini...(μάλλον ο γνήσιος, παρέδωσε το πνεύμα)
Εδώ τελειώνει η στεγνή περιγραφή της μηχανής και της ρεμούλκας. Η συγκεκριμένη μηχανή της φωτογραφίας όμως, έχει μερικά σημεία που αξίζει (ίσως) να τα δούμε απο κοντά.
Πρόκειται περί σπανίου, τώρα πια, δείγματος εργαλείου, ηλικίας περίπου πενήντα χρονών. Πενήντα γεματών και δουλεμένων χρόνων, όχι απλά ύπαρξης. Η "μηχανή" κατασκευαζόταν απο την Agria, Γερμανικής προελεύσεως, ενώ ο κινητήρας της απο την Ilo (επίσης Γερμανική).
Δίχρονος πετρελαικινητήρας. Σε ελεύθερη λειτουργία (...ρελαντί) μετράς τις στροφές χωρίς όργανο...Μπάτ, μπάτ, μπάτ, μπάτ, μπάτ...Άκου να πάρεις μια ιδέα:
Είναι τρελοί αυτοί οι Γερμανοί! :-)
Το θέμα βέβαια είναι, πώς τη βάζεις 'μπρός; Οι παρατηρητικοί ανάμεσα σας μπορεί να έχετε ήδη δεί τον εκκινητή (...μίζα), κάτι σαν πράσινος πυροσβεστήρας κάτω απο αυτό το μαύρο πραγματάκι που μοιάζει με θερμός (και είναι το φίλτρο αέρα) και αυτό το κλουβάκι ακριβώς πίσω απο τη μηχανή όπου κάθεται η μπατάρια. Αυτά είναι πολυτέλειες...Ίσως δεν είναι τυχαίο οτι ακριβώς απάνω απο τη μίζα, είναι η θέση της μανιβέλας...
Θα σου σπάσει τη μέση μέχρι να πάρει μπροστά (ειδικά το χειμώνα), αλλά καθώς ξεκινάει, αυτό το πρώτο αβέβαιο Μπάτ.....Μπάτ...Μπάτ, Μπάτ... είναι σα να περνάει απο μπροστά σου σαν φίλμ, όλη η εξέλιξη της καλιέργειας απο την εποχή του βοδιού (Μπάτ...) μέχρι...τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (Μπάτ, μπάτ, μπάτ, μπάτ...). Φαντάσου να είσαι με 35 βαθμούς μέσα στο αμπέλι και να προσπαθείς να βάλεις μπροστά το Βίσμαρκ!
Υπερβάλω λίγο. Αυτός που ζεί απο τη μηχανή (ο οποιοσδήποτε, "αυτός"), τη βάζει 'μπρός σε χρόνο μηδέν. Να, δές εδώ μια μεγαλύτερη αλλά παρόμοια μηχανή, να πάρεις μια ιδέα:
Χμμμ ενδιαφέρουσα...διαμόρφωση (!)
Και δεν έχει και άλλη επιλογή βέβαια αφού αν δεν την βάλει 'μπρός, δεν θα βγεί απο το αμπέλι, κάτι που μας φέρνει ωραία-ωραία στη ρεμούλκα. Φαντάσου τη τώρα τη "μεγαλόχαρη" γεμάτη σταφύλια, μέσα στο χωράφι. Χωρίς το δικό της διαφορικό και με τους τροχούς σχεδόν χωμένους μέσα στο χώμα, η μηχανή θα έσκαβε το δικό της λάκο και θα έμεναν και τα δύο εκεί. Ενώ τώρα, με τον θαυματουργό δεύτερο άξονα και τη δύναμη της χελώνας (χελώνα-λαγουδάκι...το καλύτερο interface), η ρεμούλκα γίνεται 4x4 και βγαίνει μέχρι το δρόμο.
Άρμα, αρμάτων...
Τώρα που βγάλαμε τη ρεμούλκα απο το χωράφι, ας της ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά. Όπως φαίνεται και στη πρώτη φωτογραφία, η μηχανή (...ολόκληρη η μηχανή, ολόκληρο αυτό το πρασινόμαυρο σιδερικό) στρίβει σπρώχνοντας τα χειριστήρια δεξιά και αριστερά. Άρα, η απόσταση ανάμεσα στον άξονα και το διαφορικό* αλλάζει. Εκεί λοιπόν υπάρχει ένας τηλεσκοπικός άξονας του οποίου το μήκος μεταβάλεται και καταφέρνει να μεταφέρει την κίνηση ανεξάρτητα απο τη γωνία της μηχανής....Όχι, δεν έχει προστατευτικά "στόπ" και ναί, αν το παρακάνεις θα κόψει τον άξονα.
Ο ίδιος άξονας, ή τέλος πάντων, ένα κομμάτι του, καταλήγει στο κιβώτιο ταχυτήτων της ρεμούλκας και απο εκεί στο πίσω διαφορικό. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα πολύ ευέλικτο σύστημα σχέσεων για κάθε ανάγκη. Για παράδειγμα, για να βγεί η ρεμούλκα απο το χωράφι, ρυθμίζεται ώστε να παίρνουν κίνηση απο τη μηχανή και τα δύο διαφορικά ενώ στο δρόμο μπορεί να επιλεγεί μόνο το πίσω για τις πιο γρήγορες σχέσεις του κιβωτίου της ρεμούλκας. Να δές εδώ πώς βγαίνει απο τη λάσπη να πάρεις μια ιδέα (στο παρακάτω video, παρατήρησε και αυτό το πορτοκαλί πράγμα μπροστά στη μηχανή που μοιάζει με προφυλακτήρα, αυτό είναι αντίβαρο και η μηχανή της φωτογραφίας δεν το φοράει):
Η ρεμούλκα σε αυτό το video, φαίνεται να είναι υπολογισμένη για τη συγκεκριμένη μηχανή.
Ούτε ανοχές, ούτε πατέντες, ούτε τίποτα....αίσχος!
Τελική ταχύτητα στο δρόμο...20-30km την ώρα....άδεια...Και γεμάτη τα πάει, αλλά δεν σταματάει με το ίδιο πάθος. Οδική συμπεριφορά....Δεν υπάρχει, αυτό το όχημα δεν είναι φτιαγμένο για δρόμο. Μια και είμαστε στο κεφάλαιο της οδικής συμπεριφοράς, στα Αμπέλια, υπάρχει ένας ακόμα λόγος (εκτός απο τη...δυναμική συμπεριφορά της ρεμούλκας) για να είναι κανείς ιδιαίτερα προσεκτικός. Οι αμπολές! Η αμπολές είναι ένα πολύ μεγάλο δίκτυο απο αυλάκια που μεταφέρουν το νερό απο τον ποταμό Λήλα μέσα στα αμπέλια για πότισμα. Τρέχουν παράλληλα με το δρόμο (ή μάλλον ο δρόμος χαράχτηκε δίπλα τους) και έχουν βάθος 1.0-1.5, σε μερικές περιοχές μπορεί και 2 μέτρα. Σε κάποια σημεία, η αμπολή είναι πιο βάθια απο το πλάτος του δρόμου (!).
Οι (ίδιοι) παρατηρητικοί ανάμεσα σας ίσως να είδατε κάτι περίεργο εκεί πίσω απο το κιβώτιο ταχυτήτων της ρεμούλκας που μοιάζει με σφόνδυλο (...βολάν). Is it a bird? Is it a plane? Μηδέ που είναι bird, μηδέ που είναι και plane, αυτό είναι το χειρόφρενο (!!!). Το σύστημα των φρένων είναι βέβαια υδραυλικό αλλά για κάποιο λόγο (τεχνολογικό;) δεν είναι ΚΑΙ μηχανικό όπως είναι ας πούμε στα σημερινά αυτοκίνητα που σηκώνοντας το χειρόφρενο ενεργοποιεί τα φρένα των πίσω τροχών ένα συρματόσχοινο. Σε αυτή την κατασκευή, σηκώνοντας το χειρόφρενο, ακινητοποιείται με ένα ογκώδες φρένο ολόκληρος ο άξονας! "Και τι το χρειάζεται το χειρόφρενο;".
Πρίν απο χρόνια λοιπόν (...τουλάχιστον μέχρι το 97-98), τα "πατητήρια" του Αγροτικού Συναιτερισμού Αμπελοκτημόνων Χαλκίδας (Α.Σ.Α.Χ.) ήταν απέναντι απο το λιμάνι της Χαλκίδας και πολύχρωμες ρεμούλκες σαν αυτή της φωτογραφίας έκαναν μια ούρα που έφτανε μέχρι την είσοδο της σχολής Πεζικού (20-25 μέτρα μπορεί και πάραπάνω) περιμένοντας να ξεφορτώσουν τα σταφύλια.
Περνούσαν επάνω απο μια ζυγαριά (...πλάστιγγα), τα ζυγίζανε και μετά έρχονταν σιγά-σιγά απάνω απο μια μεγάλη κωνική τρύπα, δένανε το χειρόφρενο και σηκώνανε την ανατροπή....άλλοτε με τα χέρια, άλλοτε με κανένα γρύλο (...πολυτέλειες). Τουμπάρανε τα σταφύλια μέσα στη τρύπα και απο εκεί τα έπαιρνε ένας κοχλίας...και τα έκανε κρασί.
Μύριζε όλο το τετράγωνο μούστο και αντηχούσε απο τις μηχανές, τα παραγγέλματα και (παρ' όλη τη κούραση) τα γέλια. Δεν ξέρω αν η τσίκνα απο τις θυσίες έφτανε μέχρι τον Όλυμπο...Η μυρωδιά του μούστου απο τη Χαλκίδα όμως, σίγουρα!
Σημειώσεις: Σήμερα απο όλη αυτή την εγκατάσταση του ΑΣΑΧ, υπάρχει μόνο ένα (διατηρητέο και καλά) κτήριο. Οι υπόλοιπες εγκαταστάσεις ισοπεδώθηκαν και έγιναν...Parking (Γιατί έλειπε ένα parking απο τη Χαλκίδα....lol). Στις καινούριες εγκαταστάσεις του ΑΣΑΧ, υπάρχει μια υδραυλική πλατφόρμα που σηκώνει ολόκληρη τη ρεμούλκα για να αδειάσει τα σταφύλια, έχει δεν έχει ανατροπή...Πρόοδος!
Μπροστά στην είσοδο / έξοδο μιας τράπεζας στο κέντρο της Χαλκίδας.
Στον πρώτο όροφο του κτηρίου στα αριστερά, σχεδόν πάνω απο μια (διαφορετική) τράπεζα λειτουργεί (άλλη) μια επιχείρηση που αναλαμβάνει να μετατρέψει χρυσαφικά σε μετρητά.
(Οι φωτογραφίες προέρχονται απο τη προσωπική μου συλλογή)
Επικίνδυνο αυτοκόλητο σε καθρέφτη επικίνδυνης διασταύρωσης
Πλυμένοι - Άπλυτοι, στο ίδιο κλαρί κάθονται ρε 'πατριώτες'...
Περιοδική έκδοση για την προσωπική ασφάλεια...Με κεντρικό θέμα τις επιτροπές κατοίκων "Όταν το κράτος αδυνατεί..." και όλα όσα θέλατε να ξέρετε για τη "...χρήση του λειόκαννου όπλου για αυτοπροστασία"
Κυκλοφορεί στα περίπτερα!!!
Ήταν κι αυτός μια κάποια λύση...αλλά πήρε σύνταξη...
(Ο Γερολυμάτος συγκεκριμένα...μη τρέξει αλλού ο λογισμός σου...)
Επιστροφή στη Χαλκίδα και γραμμή για τα βουνά!
Πόσα δυστυχήματα μπορούν να χωρέσουν μέσα σε 4.5 km;
Τη Ριτσώνα, πιθανότατα να την έχετε ακουστά απο την ομώνυμη ανάβαση, ένα αγώνα αυτοκινήτων με πάνω απο 50 χρόνια ιστορία. Για τη Χαλκίδα, ήταν πάντα μεγάλο γεγονός, αφού καταφέρνει ακόμα να συγκεντρώνει πάρα πολύ κόσμο που έρχεται να δεί τους "τρελούς" να μοιράζουν κανονιές στο βουνό και να παραβγαίνουν ποιός θα το ανεβεί πιο γρήγορα.
Όμως, όταν φεύγουν οι "τρελοί" και το κοινό, ο δρόμος δίνεται και
πάλι στην κανονική κυκλοφορία. Και τι δρόμος...
Κάθε μια απο τις παραπάνω εικονικές πινέζες είναι ένα πραγματικότατο εικονοστάσι. Είναι ένα, συνήθως, θανατηφόρο αυτοκινητιστικό δυστύχημα με τουλάχιστον μια απώλεια. Και όλα μαζί είναι τουλάχιστον 28 εικονοστάσια σε 4.32km απόσταση. Τα 25 που σημειώσαμε* κατά την ανάβαση και 3 που σημειώσαμε (νοητά όμως) κατα την κατάβαση και κρυβόντουσαν πίσω απο θάμνους. 28 εικονοστάσια σε 4.32km...6.5 απώλειες ανα χιλιόμετρο (υποθέτοντας 1 απώλεια ανα δυστύχημα). Και αυτά, είναι αυτά που φαίνονταν, αυτά που δεν είχαν κατατρακυλήσει μαζί με την τσιμεντένια ρίζα τους στη πλαγιά και δεν τα είχε καταπιεί ολότελα η φύση. Είναι συνήθως μεταλικά ή χτιστά. Τα χτιστά είναι συνήθως πιο παλιά...ή εξαιρετικές περιπτώσεις.
Θα μπορούσε να πεί κανείς, πως τα δυστυχήματα οφείλονται στους αγώνες. Ναί, υπάρχει μια συσχέτιση ανάμεσα στους αγώνες και τις απώλειες στη περίπτωση της Ριτσώνας, αν και δεν είναι τόσο προφανής. Προσωπικά, θυμάμαι ένα συμβάν το 1993 όταν ένα αυτοκίνητο, συνέχισε ευθεία σε μια στροφή και κόστισε δύο νεκρούς και τρείς τραυματίες. Πρόκειται για τη διπλή καταχώρηση 21-22 της εικόνας (χτιστό) σε πραγματικά ελάχιστη απόσταση απο τον τερματισμό του αγώνα. Ένας άλλος παράγοντας της συσχέτισης, θα συνέχιζε ο 'κανείς', είναι και οι επίδοξοι πιλότοι και ίσως, συγκριτικά, τέτοια ατυχήματα να είναι περισσότερα, σε σχέση με τα θανατηφόρα που έγιναν τις ημέρες των αγώνων όπου συμμετέχουν αυτοκίνητα προετοιμασμένα κατάλληλα για τα ρίσκα που παίρνουν οι οδηγοί. (Σε καμία περίπτωση δεν υπονοώ πως για τα ατυχήματα φταίνε οι αγώνες!)
Είναι γεγονός όμως, οτι ο δρόμος είναι όντως επικίνδυνος. Είναι στενός, γεμάτος στροφές και υπολογισμένος (;) για ταχύτητες...78 rpm. Επειδή γυροφέρνει το βουνό, σε κάποιες στροφές ξεσπάνε ρυάκια που διασχίζουν ανενόχλητα το δρόμο και ακολουθούν την πλαγιά όταν βρέχει. Παλιότερα, τον ίδιο δρόμο προτιμούσαν και πολλά φορτηγά λόγω απόστασης. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, ο δρόμος το χειμώνα πιάνει πάγο και ομίχλη...Όσο να 'ναι, θέλει τη προσοχή του.
Τώρα βέβαια, ίσως αναρρωτιέστε τι με έπιασε μές τη ντάλα του καλοκαιριού και μέτραγα εικονοστάσια στη Ριτσώνα. Είχα πολλά χρόνια να πάω πρός τα εκεί.
Καθώς ανεβαίναμε λοιπόν το βουνό, θυμήθηκα οτι όταν ήμουν (πιο) μικρός, ο πατέρας μου, μου τραβούσε τη προσοχή στα εικονοστάσια όταν πηγαίναμε απο καμιά πιο μακρινή βόλτα με το αυτοκίνητο. Τα σχόλια ήταν συνήθως: "Άλλο εδώ...το είδες;" ή "Ετούτο εδώ το θυμάσαι; Πρέπει να είναι καινούριο..." ή "Πόσα είπαμε μέχρι εδώ;"....Πέρα απο το αν μεγάλωσα με μακάβριες ασχολίες ή όχι, νομίζω οτι ο πατέρας μου προσπαθούσε να μου περάσει ένα μήνυμα. "Να προσέχεις" ή πιο συγκεκριμένα "Όταν βλέπεις εικονοστάσια, να προσέχεις λίγο περισσότερο"...διαχρονικό μήνυμα. Κάπως έτσι και επειδή ήξερα οτι στο δρόμο υπάρχουν αρκετά, είπα αυτή τη φορά να τα καταγράψω.
Υπάρχει και κάτι άλλο εδώ όμως.
Υπάρχει μια πρωτόγονη γεωγραφική βάση δεδομένων με σημεία ιδιαίτερου κινδύνου του Ελληνικού οδικού δικτύου. Αυτή η βάση, δεν είναι ηλεκτρονική, που σημαίνει οτι η αξία της δεν περιορίζεται απο τη διάρκεια των μπαταριών, ενημερώνεται (δυστυχώς) αυτόματα και είναι άμεσα προσβάσιμη.
Όπως είδαμε όμως και παραπάνω, έχει το μειονέκτημα της μη έγκαιρης προειδοποίησης. Ναί, κάποια εικονοστάσια είναι ορατά απο μακριά και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν προειδοποίηση, κάποια άλλα όμως ίσως σηματοδοτούν ένα σοβαρό κίνδυνο μόνο κατα μια διεύθυνση και δεν εμφανίζονται παρά μόνο...απο πολύ κοντά. Σήμερα, θα τα λέγαμε Points Of Interest (ή απλά POIs) και "στο ρόλο του πατ-terra" βρίσκεται κάποια συσκευή GPS.
Μέχρι λοιπόν η Τροχαία να αποφασίσει για το αν θα περιλαμβάνει στίγματα GPS στα "ελεύθερα" δεδομένα που δημοσιεύει, αναρρωτιέμαι αν "όλοι εμείς" μπορούμε να δημιουργήσουμε μια τέτοια βάση, για "όλους εμάς", απλά συλλέγοντας τις τοποθεσίες των εικονοστασιών** και καταγράφοντας την ήδη διαθέσιμη γνώση που υπάρχει διάσπαρτη στο οδικό δίκτυο. Απο μια σύντομη αναζήτηση που έκανα αυτές τις ημέρες δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι τέτοιο***, αλλά, αν κανείς ξέρει κάποια παρόμοια προσπάθεια (συγκεκριμένα για τα εικονοστάσια), ας αφήσει περισσότερες πληροφορίες στα σχόλια.
Εκτός απο αυτό όμως.......έχει και ωραία θέα απο εκεί απάνω:
Όταν κοιτάς απο ψηλά...Η πόλη της Χαλκίδας, όπως φαίνεται απο κάποιο σημείο στον δρόμο της Ριτσώνας (Εθνική όδος Δροσιάς - Λαμίας (!)). Διακρίνονται ίχνη των δέντρων που φύτρωναν κάποτε εδώ πρίν μετατραπούν σε κάρβουνο, ενώ στο βάθος ο Νότιος Ευβοϊκός (στα δεξιά) και ο Βόρειος Ευβοϊκός κόλπος (στα αριστερά). Μέσα απο τη μπλέ θαμπάδα, ξεπροβάλει περίπου στο κέντρο της φωτογραφίας και η ψηλότερη βουνοκορφή του νησιού μας, η Δίρφυ.
Σημειώσεις: * Γ.Κ, ευχαριστώ πολύ για τη παρέα.....και τα σχόλια! :-D
**Η συλλογή δεδομένων έγινε με την εφαρμογή MyTracks απο τη θέση του συνοδηγού.
*** Στη σύντομη αναζήτηση που έκανα, έψαξα να βρώ πρώτα έργα με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκεί λοιπόν βρήκα το "Community database on Accidents on the Roads of Europe" - CARE. To project είναι αρκετά παλιό (ξεκίνησε το 1993) και έχει μερικά πολύ ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία (σταματάνε όμως σε επίπεδο χώρας και όχι δρόμου). Όσο αφορά την Ελλάδα, εκτός απο τα στατιστικά στοιχεία της τροχαίας (συνήθως PDF αρχεία απο σκαναρισμένες σελίδες αναφορών), βρήκα και το "Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας - Πάνος Μυλωνάς", μέσω ενός άρθρου στο Autopanoarama, όπου καθώς φαίνεται πολύ πρόσφατα (μόλις τον Απρίλιο του 2011) ξεκίνησε μια προσπάθεια καταγραφής των πιο επικίνδυνων σημείων του οδικού δικτύου. Εξαιρετική πρωτοβουλία φυσικά, απο τα λίγα που διαβάζω όμως, φαίνεται πως η καταγραφή και τα αποτελέσματα είναι μια αρκετά χρονοβόρα διαδικασία. Καλό κουράγιο! Οσο αφορά προσπάθειες "χρηστών" (των δρομών αλλά και της τεχνολογίας) φαίνεται οτι κάτι είχε ξεκινήσει μέσω του (πολύ καλού) POI Index Database (και του gpsPocketPC) και υποτίθεται οτι συνεχίζεται στο site bloka.com (έλεος!). Η συλλογή αυτή όμως φαίνεται να είναι πιο φιλόδοξη και να προσπαθεί να καταγράψει κάθε είδους επικίνδυνα σημεία αντί να περιορίζεται μόνο στα εικονοστάσια που μπορούν να καταγραφούν πολύ πιο εύκολα και γρήγορα. Επίσης, πρός το παρόν, το forum του bloka.com φαίνεται να βρίσκεται εκτός λειτουργίας....Άφησα για το τέλος και άλλη μια ψυχή που μέτραγε εικονοστάσια στους δρόμους πρόσφατα, την δεσπονίδα Μαρία Καψιώτη με την εθνογραφική της προσέγγιση. Απο τους αριθμούς που παρουσιάζονται στη σύνοψη της δουλειάς της βγαίνουν ~6 εικονίσματα ανα km...
Στο ανεξάντλητο θέμα των μαθηματικών γρίφων και το σημερινό μας...νουμεράκι, σε μια σειρά απο κείμενα με αφορμή εκείνο το θέμα με το ένθετο της Καθημερινής. Το σημερινό δεν έχει εικόνες...έχει όμως γουστόζικο προβληματάκι:
Όπως είπαμε, τα περισσότερα μαθηματικά παιχνίδια μπορούν να αντιστοιχηθούν σε πραγματικές κατάστασεις και προβλήματα. Προβλήματα παρόμοια με αυτά που είδαμε στις πίσω σελίδες των εφημερίδων, προκύπτουν συνέχεια σε πολλούς τεχνικούς τομείς όπου ο στόχος είναι να ικανοποιηθούν ταυτόχρονα μια σειρά απο περιορισμούς.
Για παράδειγμα: Θέλουμε να φτιάξουμε μια γέφυρα που να είναι μεγάλη (σε μήκος), ελαφριά, φτηνή, ανθεκτική και εύκαμπτη. Θέλουμε να φτιάξουμε ένα αεροπλάνο που να είναι μεγάλο, γρήγορο και οικονομικό. Θέλουμε να δρομολογήσουμε οχήματα μέσα απο μια σειρά στάσεων ώστε, να παρέχουμε την υπηρεσία σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους με τα λιγότερα οχήματα και τον μικρότερο μέσο όρο αναμονής ανάμεσα στις στάσεις.
Με τέτοιες όμορφες σπαζοκεφαλιές λοιπόν, ασχολιόταν ο (μακαρίτης) Martin Gardner γράφοντας στο Scientific American και άλλα περιοδικά απο το 1956 και για περίπου 45 χρόνια. Οι γρίφοι μαζί με τις λύσεις τους έχουν δημοσιευτεί σε μια πολύ ωραία συλλογή απο 15 βιβλία (The New Martin Gardner Library - Cambridge University Press) υπο την επιμέλεια μιας παρέας που περιλαμβάνει τους Donald Knuth και John Conway (αλλά και τους Donald Albers, Gerald Alexanderson, Richard Guy, Harold Jacobs και Peter Renz). Τα βιβλία εκδίδονται σιγά σιγά...και καταναλώνονται ακόμα πιο αργά :-)
"An unlimited supply of gasoline is available at one edge of a desert 800 miles wide, but there is no source on the desert itself. A truck can carry enough gasoline to go 500 miles (this will be called one "load") and it can build up its own refueling stations at any spot along the way. These caches may be any size and it is assumed that there is no evaporation loss.
What is the minimum amount (in loads) of gasoline the truck will require in order to cross the desert? Is there a limit to the width of a desert the truck can cross?"
Ο στόχος λοιπόν είναι να διασχίσουμε μια έρημο που είναι 800 μίλια πλατιά, με ένα φορτηγό που μπορεί με ένα γέμισμα να διασχίσει 500 μίλια. Στο σημείο εκκίνησης υπάρχει μια αστείρευτη πηγή καυσίμου (ή μια πήγη που για τις δεδομένες συνθήκες μπορεί να θεωρηθεί αστείρευτη) και επί της διαδρομής έχουμε τη δυνατότητα να στήσουμε δεξαμενές οποιασδήποτε χωρητικότητας (οι δεξαμενές μπορούν να χωρέσουν μια άπειρη ποσότητα καυσίμου ή για τις δεδομένες συνθήκες μπορούν να θεωρηθούν...απύθμενες (!)). Ποιός είναι ο ελάχιστος αριθμός ανεφοδιασμών για να διασχίσει το φορτηγό την έρημο; Υπάρχει όριο στο πόσο πλατιά έρημο μπορεί να διασχίσει αυτό το φορτηγό;;;;
Για φαντάσου λοιπόν αναγνώστη μου, να δουλεύεις λέει σε μια πετρελαιοπηγή / διυλιστήριο στη μέση της ερήμου σε μια χώρα με ασταθές πολιτικό καθεστώς. Και να γίνει λέει μια μεγάλη πολιτική αναταραχή και να βρεθείτε αποκομμένοι απο όλους κι απο όλα. Η βοήθεια να καθυστερεί να έρθει και εσύ να βλέπεις απο τη μια μεριά οτι κάθε μέρα που θα περνάει, θα σε φέρνει όλο και πιο κοντά στη ρουλέτα του "...ποιός, ποιός, ποιός θα φαγωθεί, να δούμε ποιός, ποιός ποιός θα φαγωθεί..." και απο την άλλη, τα φορτηγά για τις ανάγκες της πετρελαιοπηγής. Πρόχειρα και τυπικά στην αποστολή τους. Η εταιρία έχει κάνει τα πάντα για να αποφύγει την πειρατεία και το παραεμπόριο. 500 μίλια με ένα γέμισμα και βάνα με ηλεκτρονικό κλείδωμα για την καταγραφή κάθε μετάγγισης. Το καύσιμο ρέει μόνο ανάμεσα στις καταγεγραμένες φορητές δεξαμενές ή...δεν ρέει καθόλου. Αν μείνεις, θα σε φάνε ή θα ψοφήσεις τελευταίος. Αν φύγεις, ίσως πεθάνεις προσπαθόντας αλλά ίσως και να καταφέρεις να διασχίσεις την έρημο.Όπως και να 'χεί....το ψυγείο και η δεξαμενή του νερού σου λένε πώς έχεις δεν έχεις 15 μέρες.....Μισό λεπτό, 500 μίλια....άρα μέχρι τα 300 πρέπει να έχουμε....οπότε τραβάμε μια δεξαμενή.......επιστροφή.....γέμισμα....Όχι....οπότε ίσως άλλη μια εδώ.....Ωχ! Σωθήκαμε!
Μα καλά τι λέω! Γίνονται αυτά τα πράγματα;;; Χώρα με έρημο, πετρέλαιο και ασταθές πολιτικό καθεστώς!!!! Να δουλεύεις σε πετρελαιοπηγή και να βρεθείς αποκομένος;;;
Qραφέξαλα, δεν το λύνω!
Σημειώσεις:
Ο κλάδος των μαθηματικών στον οποίο ανήκουν αυτοί οι γρίφοι, ονομάζεται Recreational Mathematics και δεν είναι καθόλου παίξε-γέλασε. Έχοντας διαβάσει τα δύο απο τα τρία διαθέσιμα βιβλία του Gardner, δεν βρίσκω τίποτα το "Recreational" (...Mathematics όμως σίγουρα). Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι γρίφοι ανταποκρίνονται σε πρακτικά προβλήματα και το γεγονός οτι δίνονται με αυτό το "παιχνιδίστικο" περιτύλιγμα ίσως τους κάνει ιδανικούς για τη διδασκαλία των μαθηματικών.
Νωρίτερα στο ίδιο βιβλίο (σελ 39) δίνεται ένα παρόμοιο ωραίο πρόβλημα που πάει κάπως έτσι: "A
group of airplanes is based on a small island. The tank of each plane
holds just enough fuel to take it halfway around the world. Any desired
amount of fuel can be transferred from the tank of one plane to the tank
of another while the planes are in flight. The only source of fuel is
on the island and for the purposes of the problem it is assumed that
there is no time lost in refueling either in the air or on the ground.
What is the smallest number of planes that will ensure the flight of one
plane around the world on a great circle, assuming that the planes have
the same constant ground speed and rate of fuel consumption and that
all planes return safely to their island base?".....Εδώ σε θέλω Κάβουρα
;-)
Έγραφα στο προηγούμενο κείμενο οτι οι μαθηματικοί γρίφοι δεν δημιουργούνται για να δείχνουμε με το δάχτυλο αυτούς που δεν κατάφεραν να τους λύσουν. Δεν είσαι βλάκας αναγνώστη μου αν δεν καταφέρεις να λύσεις ένα γρίφο απο το πουθενά. Προσωπικά....ένιωσα αρκετές φορές άσχημα διαβάζοντας τα βιβλία του Gardner (ευτυχώς!) :-) . Πρέπει να το καταλάβεις αυτό απο νωρίς. Για να αρχίσεις να λύνεις γρίφους και προβλήματα πρέπει πρώτα να δείς ΠΩΣ λύνονται τα προβλήματα, τι σημαίνουν τα προβλήματα και κυρίως τον τρόπο σκέψης. Πως περνάς απο τη διατύπωση στις σχέσεις, πως απλοποιείς τις σχέσεις, σε τι είδους πρόβλημα παραπέμπουν αυτές οι σχέσεις; Τι σημαίνουν οι εξισώσεις σε σχέση με τη πραγματικότητα; Είναι λίγο δύσκολο (όσο ίσως το να μάθεις να περπατάς, το έχεις ξεχάσει πόσο δύσκολο ήταν γιατί το είχες πάρει σαν......παιχνίδι -και βέβαια, δεν ήξερες τι θα πεί χρόνος και άγχος (άλλη κουβέντα αυτή)) αλλά για φαντάσου...Να σχεδιάσεις, λέει, μια μέρα ένα ολόκληρο αεροπλάνο! Μια γέφυρα! Το επόμενο Internet! Ένα κομμάτι του ISS....Ωραία πράγματα αναγνώστη μου...
'Εγραψα νωρίτερα, για ένα πρόβλημα που βρήκα στο ένθετο "Ερευνητές" της Καθημερινής το οποίο ήταν λίγο στραβά δοσμένο, ειδικά για τους (πολύ) νέους για τους οποίους μάλλον προορίζεται το ένθετο και να που σήμερα έπεσα απάνω σε ένα παρόμοιο δοσμένο με το σωστό τρόπο σε ένα έντυπο που προορίζεται για πιο ηλικιωμένους (ξερνάω) αναγνώστες . Νάτο:
Σκούρα τα πράγματα...
Δεν συνηθίζω να λύνω τους γρίφους των εφημερίδων ή τουλάχιστον, δεν το κάνω φανατικά. Το συγκεκριμένο όμως μου την είχε στημένη σήμερα, μια μέρα μετά το επίμαχο πόστ, στις τελευταίες σελίδες του {i}. Το {i} εκτός απο 9ο γράμμα του Αγγλικού αλφαβήττου είναι και μια παραφυ(λλ)άδα της Αγγλικής εφημερίδας The Independent. Δεν θα εξάρω τα απίθανα χαρακτηριστικά του {i} ούτε το καταπληκτικό layout, την ενδιαφέρουσα επιλογή θεμάτων και τη γεμάτη γεύση του γιατί κοστίζει 20p και...'nough said.
Στο συγκεκριμένο γρίφο λοιπόν, ο εκφωνητής, μας υποψιάζει απο την αρχή οτι η προτεραιότητα των πράξεων δεν ισχύει κατα τα γνωστά:
"...The calculations should be performed from left to right and top to bottom (rather than strict mathematical order that would have multiplication performed before addition for instance)."
Και σίγουρα, για αυτό τον γρίφο, θα χρειαστούμε λίγο περισσότερη βοήθεια (ή λίγο περισσότερη δουλειά) καθώς, έχουμε 7 αγνώστους, 6 εξισώσεις και τη (σημαντική) πληροφορία οτι όλοι οι άγνωστοι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους και περιορισμένοι στο διάστημα [1,9] (εκτός των 1, 4 που δίνονται).
Όπως και στο προηγούμενο πρόβλημα, έχουμε κι εδώ δύο επιλογές. Η μία είναι να δοκιμάσουμε μία μία και τις 5040 διαφορετικές μεταθέσεις των πιθανών λύσεων {2,3,5,6,7,8,9} στα τετράγωνα και η δεύτερη (σε αυτή τη δύσκολη περίπτωση) είναι να κάνουμε αυτό το ψάξιμο ανάμεσα στις λύσεις λίγο πιο έξυπνο.
Ένας τρόπος που μπορεί να γίνει αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι να εκμεταλευτούμε τη πληροφορία οτι όλοι οι αριθμοί είναι ακέραιοι μεταξύ των [1,9] και το γεγονός οτι οι 4 στις 6 εξισώσεις περιέχουν ουσιαστικά, ένα γινόμενο. Δηλαδή, αυτές οι εξισώσεις είναι της μορφής Γ * Δ = Ε με το Γ να αναλύεται επι μέρους σε (Α+Β). Ποιοί αριθμοί μέσα στο [1,9] είναι διαιρέτες των λύσεων; Για να δούμε:
56: 7,8
40: 5,8
20: 4,5
Επίσης ας αριθμήσουμε και τους αγνώστους απο αριστερά πρός τα δεξιά και απο πάνω πρός τα κάτω σαν Χ1,Χ2,Χ3,Χ4,Χ5,Χ6,Χ7. Οι συνήθεις ύποπτοι.
Η μεσαία γραμμή γίνεται τώρα (6 + Χ4) * Χ5 = 40. Κανονικά εδώ θα βάζαμε την υπόθεση στο αρχείο, όμως τώρα, δύο περιπτώσεις υπάρχουν ή 5*8=40 ή 8*5=40, οπότε ή 6+Χ4=8 ή 6+Χ4=5. Προφανώς 6+Χ4=8 γιατί οι λύσεις πρέπει να είναι θετικές. Άρα ο Χ4=2 και ο Χ5=8. Επίθεση στη δεύτερη στήλη, (Χ1-2)*Χ6=56, (Χ1-2)=7 ή (Χ1-2)=8...Χμμμ, ελεύθεροι λόγω έλλειψης στοιχείων...Όχι τόσο γρήγορα όμως!!!...Η πρώτη γραμμή κελάηδησε στην ανάκριση: (1-Χ1)=-7 ΚΑΙ (Χ1-2)=8 ή (1-Χ1)=-8 ΚΑΙ (Χ1-2)=7...Προφανώς η δεύτερη εκδοχή (και πάλι λόγω της προδιαγραφής για θετικές λύσεις)...Άρα Χ1=9 και (1-9) * Χ2 = -56 άρα Χ2=7 και παρομοίως Χ6=8. Μετά απο αυτό οι Χ5 και Χ7 πανικοβλήθηκαν και παραδόθηκαν μόνοι τους: Χ5=5 και Χ7=3. Για να το κλείσουμε λοιπόν [1,9,7,6,2,5,4,8,3] αντιστοιχούν στα Χ1,Χ2,Χ3,Χ4,Χ5,Χ6,Χ7,Χ8,Χ9
Υπάρχει μια συγκεκριμένη ευχαρίστηση όταν ανακαλύπτεις κάτι ή όταν λύνεις ένα γρίφο. Αν δεν γεννιόμαστε με αυτή την περιέργεια και χαρά τότε ίσως την αποκτάμε μεγαλώνοντας, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, μέσα απο το παιχνίδι (και πιθανότατα την τσαλακώνουμε όταν πάμε στο σχολείο). Οι μαθηματικοί γρίφοι και τα μαθηματικά παιχνίδια δεν δημιουργούνται για να δείχνουμε με το δάχτυλο αυτούς που δεν μπόρεσαν να τα λύσουν (ή που δεν ήξεραν ΤΟ ΚΟΛΠΟ για να τα λύσουν....μεγάλη υπόθεση το "κόλπο"...μακάρι όλα τα προβλήματα σε μια ζωή να λύνονταν με..."κόλπο"). Τα περισσότερα μαθηματικά παιχνίδια ανταποκρίνονται σε πραγματικές κατάστασεις, πραγματικά προβλήματα, πολλές φορές πολύ δύσκολα. Έχει λοιπόν την αξία του αυτό το παιχνίδι.
Κάποιο βράδυ της περασμένης εβδομάδας, έπεσε στα χέρια μου ένα ένθετο της εφημερίδας "Η Καθημερινή" με τίτλο "Οι Ερευνητές" το οποίο προορίζεται μάλλον για το πιο νεαρό κοινό της εφημερίδας.
Έχοντας λοιπόν πάθει overdose χαλάρωσης, στερητικό σύνδρομο (πρός κατατονία) απο την μακροχρόνια έλλειψη δικτύωσης και υπο την στήριξη σημαντικών ποσοτήτων πεπονιού και αδιάφορης κουβεντούλας, άρχισα να το ξεφυλλίζω.
Κι εκεί (λίγο μετά το εξώφυλλο) που αναρρωτιόμουν σιωπηλά γιατί το έκανα αυτό στον εαυτό μου, έρχομαι αντιμέτωπος με τις σπαζοκεφαλιές της σελίδας 17...Έλατε κι εσείς:
Mind The Gap(s)
Θεσπέσια! Σκέφτομαι και βουτάω το πατροπαράδοτο bic απο τον standard εξοπλισμό γραφείου, τη φρουτιέρα στη μέση του τραπεζιού. Μισό λεπτό όμως, κάτι δείχνει να μην πηγαίνει καλά εδώ...
Όπως αναφέρεται και στην εισαγωγή της άσκησης "Συμπλήρωσε τα κενά", το αντικείμενο είναι να τοποθετήσουμε τους 5 αριθμούς (2,4,5,12 και 32) στα κενά τετράγωνα του πίνακα έτσι ώστε να επαληθεύονται όλες οι εξισώσεις χωρίς καμία άλλη ένδειξη.
Εδώ βέβαια, υπάρχουν δύο προσεγγίσεις. Η μια, είναι να δοκιμάσουμε μια, μια και τις 120 μεταθέσεις που υποννοεί το πρόβλημα και η άλλη είναι να λύσουμε τις εξισώσεις και να προκύψει η σωστή θέση των αριθμών απο μόνη της σε πολύ συντομότερο χρόνο!
Έτσι όμως όπως έχει δοθεί το πρόβλημα, καμία απο τις παραπάνω προσεγγίσεις δεν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα για εκπαιδευμένους ανθρώπους 12-112 ετών. Ο λόγος είναι μια μικρή λεπτομέρεια που ονομάζεται "προτεραιότητα των μαθηματικών πράξεων".
Σύμφωνα λοιπόν με αυτή, όταν βρεθούμε στην άγρια φύση αντιμέτωποι με μια παράσταση που οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα, τότε:
ΠΡΩΤΑ επεξεργαζόμαστε τους πολλαπλασιασμούς και τις διαιρέσεις; και
ΜΕΤΑ τις προσθέσεις και τις αφαιρέσεις
Αν δε η παράσταση περιέχει παρενθέσεις τότε εφαρμόζουμε τους παραπάνω δύο κανόνες σε όλες τις παρενθέσεις ΠΡΙΝ απο οποιαδήποτε άλλη πράξη! Είναι δηλαδή οι παρενθέσεις, αυτοτελείς μικρότερες παραστάσεις που πρέπει να υπολογιστούν ξεχωριστά απο τις μεγαλύτερες παραστάσεις στις οποίες ανήκουν.
Η προτεραιότητα των πράξεων είναι απο τα πρώτα πράγματα που διδάσκονται "Οι Ερευνητές" στο σχολείο, στο μάθημα των μαθηματικών. Με αυτό τον τρόπο 1 + 5/5 = 2 (ευτυχώς).
Οπλισμένοι με αυτό το κομματάκι γνώσης, πάμε τώρα να λύσουμε την πρώτη στήλη του προβλήματος, που ουσιαστικά, είναι λυμένη απο μόνη της αφού περιέχει μόνο ένα άγνωστο...Και πάει κάπως έτσι:
Χ1 - 8 / 6 = 4 =>
Χ1 = 4 + 8 / 6 =>
Χ1 = 32 / 6
Ο Χ1 λοιπόν, έχει προκύψει πολύ κοντά στο 5 της εκφώνησης αλλά προφανώς το 32 / 6 δεν είναι ο αριθμός 5. Άντε, αφού βρήκαμε τον Χ1, πάμε και για τον Χ2, δηλαδή για την πρώτη γραμμή του προβλήματος αφού τώρα είναι κι αυτή ουσιαστικά λυμένη:
Μάλιστα! Τώρα σίγουρα κάτι δεν πάει καλά, γιατί το 56/6 δίνει 9.3333333333... και αυτός ο αριθμός δεν είναι ούτε κάν κοντά σε κανένα δεδομένο της εκφώνησης...
Εδώ λοιπόν, ο μικρός μας "Ερευνητής" πιθανότατα έχει ιδρώσει, αλλά, δεν το βάζει κάτω...λίγο απογοητευμένος, αλλά αποφασισμένος να δώσει μια λύση στο πρόβλημα με κάθε (νόμιμο ΚΑΙ ηθικό) μέσο, αποφασίζει να καταφύγει στη "χαζή" λύση...Να δοκιμάσει δηλαδή τους αριθμούς έναν, έναν. Και το πιάνει απο την αρχή:
Χ1 - 8 / 6 = 4 Για X1=32
32 - 8 / 6 = 4 =>
192 / 6 - 8 / 6 = 4 ...ΤΖΙΦΟΣ!
Ανάστατος ο μικρός και αποφασισμένος "Ερευνητής", αρχίζει να αμφιβάλει για τον εαυτό του...ξανακάνει τις πράξεις απο την αρχή...Τζίφος και πάλι! Δεν έχει κάνει κανένα λάθος, μα δεν έχει βρεί και καμιά λύση...Όλα είναι σωστά και όλα είναι λάθος!!! Αποφασίζει να πάρει τη βοήθεια του κοινού και ρωτάει τους γονείς του οι οποίοι, λίγο η καλοκαιρινή αύρα, λίγο το πεπόνι, δεν έχουν και πολύ κουράγιο για τέτοια πράγματα βραδιάτικα και του λένε να το μαρκάρει και να ρωτήσει το δάσκαλο απο Σεπτέμβρη (!)
Αποκαρδιομένος και ηττημένος αποφασίζει να παίξει την τελευταία πράξη στο προσωπικό του καλοκαιρινό δράμα καθώς ακόμα και οι γρύλοι γύρω του γρυλίζουν κάτι που ακούγεται σαν το Ρέκβιεμ!...Αποφασίζει...αντίθετα στις αρχές του.....Να κοιτάξει το λυσάριο!!!
"Reality" Check...
Κοιτάει λοιπόν στην επόμενη σελίδα (όπου οι λύσεις παραδίνονται ανάποδα...και καλά για πιο δύσκολα) και παρατηρεί -μεταξύ άλλων- οτι ο Χ1 είναι το 32 και ο Χ2 είναι το 4 (!!!!)....
Τριπάρει! Βουτάει το bic, καρφώνει τη γιαγιά στο μάτι πίνει 4 depon, 2 μπύρες, 5 καφέδες με 12 ζάχαρες, βάζει το ραδιόφωνο στα 32 κι αρχίζει να ουρλιάζει οτι η μόνη αλήθεια βρίσκεται στους Sex Pistols!!!
Και δεν έχει άδικο...Γιατί οι λύσεις αυτές, είναι μέν οι σωστές ΜΟΝΟ ΑΝ τοποθετηθούν παρενθέσεις στις σωστές θέσεις...Για παράδειγμα:
Πράγμα το οποίο δεν εννοείται πουθενά στην άσκηση, ούτε κάν σαν ένα ύποπτο σχόλιο οτι ίσως "κάποιο ζαλισμένο ρομποτάκι, έχει πάθει κάποια βλάβη και όλο δίνει λάθος αποτελέσματα, μπορείτε να βρείτε το σφάλμα και να λύσετε το πρόβλημα;;;;;;;;"
Λεπτομέρειες θα μου πείτε....Τρίχες...Qραφέξαλα...Μέχρι όμως να πάμε και στην αμέσως επόμενη σπαζοκεφαλιά, όπου οι μικροί μας "Ερευνητές" καλούνται να χρωματίσουν ένα σκουλικάκι ανάλογα με τα αποτελέσματα των πράξεων που βρίσκονται τυπωμένες στο κορμί του...Οι οποίες "παραδόξως" ερμηνεύονται με τον σωστό τρόπο (!!!!) Δηλαδή το 13 - 2 * 6 = 1...ΚΑΙ ΟΧΙ 66!!
Τελικά, τι να υποθέσει ο μικρός "Ερευνητής"; Πώς θα κρίνει τη κατάσταση; Τι είναι σωστό και τι λάθος;
Κατεβήκαμε για λίγες μέρες στη Χαλκίδα κι έτρεχα πάλι να μαζέψω τις φωτογραφίες...Έχω αφήσει πολλές και στη Χαλκίδα (αλλά και στην Αθήνα) κι εύχομαι κάθε φορά να τις προλάβω. Μερικές γίνονται πια αφορμή για μια βόλτα απο παλιά γνώριμα μέρη...που έχουν βέβαια γίνει πια αγνώριστα...
Άλλες πάλι, στέκονται εκεί, ακίνητες, στο ίδιο σημείο, για τόσο πολύ καιρό που πλέον ο εγκέφαλος τις ερμηνεύει σαν "υπόβαθρο" και δεν τους δίνει και πολύ σημασία. Γίνονται έτσι τόσο αδιάφορες, σαν μια οροσειρά που μοιάζει με 4 καμήλες που κοιτάνε απορημένες μια καμηλοπάρδαλη...Αν ζούσες απέναντι απο την οροσειρά, δεν θα σου έκανε και τόσο μεγάλη εντύπωση.
Να εδώ μια τέτοια περίπτωση:
Καλοτάξιδο...
Θυμηθείτε βέβαια οτι η ίδια πόλη μας έχει δώσει τα φωτιστικά του Γιάννη Σκιά, την διαιτολόγο Ιωάννα Κατσαρόλη......και έπεται συνέχεια.
Εύχομαι μέσα απο τα βάθη της καρδιάς μου, κάποια στιγμή η τεχνολογία να στείλει τη λέξη "μετακόμιση" στο "Μουσείο άχρηστων πλέον εννοιών". Ίσως με μια εφαρμογή επιλεκτικής αναδίπλωσης του χώρου, στην οποία ο χώρος της προηγούμενης κατοικίας θα μετασχηματίζεται στον χώρο της επόμενης κατοικίας ίσως με μια απλή "χωρική σημείωση" ("tagάρισμα") των περιεχομένων μεταξύ δύο τοποθεσιών...Ίσως ακόμα και με μια σειρά επίπλων φιλικών πρός τη μετακόμιση (αλλά συνάμα και την αισθητική) τα οποία με δύο απλές κινήσεις θα μετατρέπονται σε κιβώτια μεταφοράς και θα έχουν διπλά τοιχώματα που θα γεμίζουν με ήλιο για να παίρνουν λίγο απο το βάρος των περιεχομένων...
Όπως και αν γίνει αυτό στο μέλλον, είμαι διατεθιμένος να ενστερνιστώ και να διαδώσω την ιδέα με όποιες δυνάμεις θα έχω διαθέσιμες...
Μέχρι τότε όμως, όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με μια μετακόμιση, πολύ φοβάμαι οτι θα πρέπει να αντιστέκεται στην επιθυμία του εγκεφάλου του να ξεφύγει, καλπάζοντας μέσα σε απέραντα λιβάδια δημιουργικότητας και φαντασίας, διάσπαρτα με ιδέες όπως "Χωρικό Ταγκάρισμα", "Επιλεκτική Αναδίπλωση του Χώρου" και "Optimal Packing" και να αντιμετωπίζει την χαοτική και κλειστοφοβική πραγματικότητα ενός ανάστατου χώρου γεμάτου πρόχειρα πακεταρισμένα έπιπλα, διπλωμένες καρέκλες, σάκους και βαλίτσες με ρούχα και κουτιά με κρυπτικά ονόματα όπως "/bedroom/bedside_L/", "/kitchen/utensils.bin" και το επίκαιρο σε κάθε μετακόμιση: "/lost+found".
Η λέξη μετακόμιση περιγράφει μόνο μέρος μιας επίπονης και χρονοβόρας διαδικασίας όπως άλλωστε και οι υπόλοιπες λέξεις με την ίδια αρχή. Ας τις δούμε μαζί: Μετακόμιση, Μετανάστευση, Μεταμόσχευση, Μεταπολεμική (περίοδος), Μετατροπή, Μετάφραση, Μεταδεδομένα και άλλες. Εξαίρεση, θα ήθελα να πιστεύω, αποτελεί η λέξη Μετάκαυση...για προφανείς λόγους.
Της μετακόμισης έπεται η αναδόμηση ενώ προηγείται (συνήθως) ο ενθουσιασμός.
Καθώς λοιπόν ολοκληρώνεται η διαδικασία της αναδόμησης και ο ενθουσιασμός, σε συνθήκες υψηλής κούρασης, μεταστοιχειώνεται σε ελπίδα (απελευθερώνοντας...12 ηλεκτρόνια), δεν μπορώ παρά να παρατηρήσω κάποιες τάσεις έτσι τουλάχιστον όπως διαμορφώνονται μετά απο την εμπειρία 4 μετακομίσεων. Τα χτυπήματα έγιναν τρία...Και πάνε κάπως έτσι:
Τελευταίο πλάνο, προηγούμενη κατοικία, δεν μάθαμε ποτέ, τι κρύβει αυτό το συρτάρι... (Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται απο τη προσωπική μου συλλογή)
Εδώ είναι προφανές οτι ο καλλιτέχνης μιλάει για τα αδιέξοδα της ζωής και για εκείνες τις φορές που τα πράγματα δεν προχωράνε σύμφωνα με...το σχέδιο. Το συρτάρι είναι προφανώς Fail...το χάσμα ανάμεσα στα ντουλάπια...άποψη.
Τι να πεί κανείς για αυτή τη σκάλα; Τι μπορεί κανείς να προσθέσει σε αυτό το μνημείο στις ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες;
Το μόνο που έχω να προσθέσω εγώ είναι οτι...είναι η δεύτερη φορά που μένουμε σε σπίτι με μη χρηστική εσωτερική σκάλα...Την πρώτη φορά, μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη και πιθανότατα την ίδια χρήση θα έχει και ετούτη εδώ που είναι και πιο κομψή και στενή.
Και παρ' όλο που είχα προηγούμενη εμπειρία...ετούτη εδώ η σκάλα, κατάφερε να με εντυπωσιάσει! Είναι μια σκάλα...έμπειρη, όπως δείχνουν τα σκαλοπάτια της:
Σκάλα σκάλα σ' ανεβαίνω, σκάλα θα σε κατεβώ... (...η ζωή μου αντί για κύκλος, τριγωνάκι σκαληνό - Νίκος Παπάζογλου)
Νομίζω πως είναι λίγο απίθανο αυτή η λέπτυνση στη μέση του σκαλοπατιού να είναι κατασκευαστική άποψη. Το ξύλο, δεν φαίνεται να είναι πλανισμένο σε εκείνο το σημείο και ο ευκολότερος (και φτηνότερος) τρόπος για να φτιάξεις ένα σκαλοπάτι είναι να τοποθετήσεις απλά τη σανίδα...Οπότε, η πιο πιθανή εξήγηση είναι μάλλον αυτή της...φυσικής φθοράς. Πόσες άραγε διαδρομές να έχει υποστηρίξει αυτή η σκάλα μέχρι να φτάσουν τα σκαλοπατάκια της να απεικονίζουν τη χωρική κατανομή της χρήσης τους;!;
